Abstract:
از موضوعات مهم در حوزۀ فقه سیاسی، بحث انتخابی یا به‌عبارتی انشایی بودن تعیین ولی‌فقیه است. در این زمینه ضروری است آثار فقهای قائل به نظریۀ ولایت انتخابی یا انشایی فقیه بررسی شود تا ماهیت رأی مردم از لحاظ «انشاء»، «انتخاب» یا «تشخیص» حاکم مشخص شود. ازاین‌رو هدف از این مقاله، تعیین ماهیت «انشاء» و اعطای ولایت از جانب مردم به‌عنوان شرطی برای مشروعیت ولی‌فقیه و مکمل مشروعیت الهی است. به این منظور و با استفاده از روشی تحلیلی و انتقادی، به مباحث مختلف پرداخته و نتیجه گرفته‌ایم که منظور از «انشاء» یا «انتخاب»، با توجه به ماهیت و نقش «بیعت» در این نظریه، در واقع همان «انشاء» ولایت برای فقیه جامع‌الشرایط و انتخاب وی برای منصب مزبور است که ماهیت «تشخیص یا کشف» دارد و به‌طور مستقیم توسط مردم یا از طریق شورایی از خبرگان و اهل حل و عقد این امر انجام می‌پذیرد.
of the important topics in the fields of political jurisprudence, selective or composition of determining Wali Faqih. ˜ä˜ÇÔی is essential in respect of theory selective Province Scholars or composition Faqih, to determine the nature of the popular vote, which means composition, . Our objective in this paper, determining the nature of the and the granting of the people as a condition for the legitimacy of Wali Faqih alongside the divine legitimacy, which has been using descriptive and analytical method to various issues and that as a result of, the nature and the role of allegiance theory, in the same province for comprehensive faqih ÇáÔÑÇیØ for the position by people who have the nature of the directly or through a council of representatives from the solution to this marriage and carry out in detail discussion and opinions and prominent Islamic thinkers, authorities have discussed.
Machine summary:
بنابراین مقبولیت در نظر آیت الله مصباح یکی از شاخص ترین ارکان ولایت فقیه در احتمال اول است ، و ایشان حتی از نظر تعیین و تشخیص فقیه جامع الشرایط نیز نقشی برای مردم قائل نیستند، بلکه تنها از نظر کارامدی حکومت و حاکمیت و عینیت اجتماعی آن ، پذیرش مردم را شرط می دانند.
البته آیت الله مصباح می گوید: «اگر یکی دو نفر از فقهای معاصر را استثنا کنیم ، بقیة فقهای شیعه معتقدند که در زمان غیبت ، حاکم شرع عبارت از فقیه جامع الشرایط است که براساس توقیع شریفی که از ناحیة مبارک امام زمان (ع ) به ما رسیده و نیز سایر ادله ای که در این زمینه وجود دارد، به نصب عام برای حکومت نصب شده است .
بدین سخن ، از نظر آیت الله منتظری ولایت نوعی عقد لازم است که جز با از دست رفتن برخی شرایط ، نمی توان آن را برهم زد و بدین معنا وکالت است ، ولی نه به معنای خاص ، بلکه از این نظر که حکومت حق مردم است و آنها هستند که آن را به عنوان امانت به فقیه واگذار می کنند، وکالت است ، ولی چون حاکم حق امر و نهی به مردم را دارد، ماهیت ولایت دارد.
آیت الله مصباح یزدی در این زمینه می گوید: «آنچه در نظریة ولایت فقیه مطرح است و موجب تمایز این نظریه از نظریة دموکراسی می شود عبارت است از اینکه هرچند مقبولیت مردمی شرط تحقق حکومت است اما ملاک مشروعیت و قانونی بودن حکومت از نظر اسلام رأی مردم نیست بلکه اساس مشروعیت را اذن الهی تشکیل می دهد.
(
, 
, 
)
