Abstract:
ورزشهای روستایی یکی از مهمترین و در عینحال مهجورترین موضوعات مطالعات توسعۀ روستایی و جامعهشناسی ورزش در ایران است. هدف این مطالعه، شناسایی ظرفیتهای ورزش کشتی گیلهمردی -به عنوان یکی از مهمترین ورزشهای روستایی ایران- در توسعۀ محلی و مشارکت اجتماعی است. روستاهای اشکیک و تازهآباد خاچکین از توابع استان گیلان به عنوان محدودۀ تحقیق انتخاب شدند. در این مطالعه با رهیافت کیفی، تلاش شد ضمن پاسخگویی به سؤالات اصلی تحقیق، نظریهای در مورد جایگاه این ورزش در جامعۀ مورد مطالعه مطرح شود. برای جمعآوری دادههای پژوهش از مصاحبه و بحث گروهی استفاده شده است، علاوه بر آن، یک دوره مسابقات کشتی گیلهمردی در روستای تازهآباد خاچکین مشاهده شد. یافتههای مطالعه نشان میدهد که تغییرات زیادی در کارکردها و رویههای اجتماعی و فرهنگی ورزش کشتی گیلهمردی اتفاق افتاده است. این ورزش از پدیدهای «سنتی»، «محلی» و «وابسته به اقتصاد معیشتی» به پدیدهای «حاشیهای، بیگانه و شبهرسمی» در جامعۀ روستایی مورد مطالعه، تبدیل شده است. از عمدهترین عوامل گسترش این روند میتوان به «شبهمدرنیسم روستایی»، «تغییر سبک اوقات فراغت روستاییان»، «کاهش نقش کشاورزان در اجرای کشتی»، «ساماندهی کشتی گیلهمردی به وسیلۀ نهادهای غیر روستایی» و «ممانعت خانوادهها از ورود نوجوانان به عرصۀ کشتی» اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان میدهد گسترش پدیدۀ فوق، به «کاهش رسوم و کارکردهای حاشیهای کشتی گیلهمردی»، «گسست روستاییان از هویتهای بومی و محلی خود»، «تقویت توریسم و صنایع خرد روستایی»، «کاهش تعداد مسابقات»، «تخریب محیط زیست» و «کاهش مشارکت فعال روستاییان» منجر میشود.
Machine summary:
/ دورة هفتم ، شمارة ١، بهار و تابستان ١٣٩٤، ص ٥٩-٧٨ توانمندیهای ورزش روستایی، توسعۀ محلی و مشارکت اجتماعی (مورد مطالعه : کشتی گیله مردی ) 2* محمد مهدی رحمتی ١ و مرتضی عباس زاده تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٠٤/١٠ - تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/١٢/٠٩ چکیده ورزش های روستایی یکی از مهم ترین و در عین حال مهجورترین موضوعات مطالعات توسعۀ روستایی و جامعه شناسی ورزش در ایران است .
هدف این مطالعه ، شناسایی ظرفیت های ورزش کشتی گیله مردی -به عنوان یکی از مهم ترین ورزش های روستایی ایران - در توسعۀ محلی و مشارکت اجتماعی است .
سؤالات اساسی مطالعۀ حاضر، عبارت اند از اینکه کشتی گیله مردی چه توانمندیهایی برای مشارکت اجتماعی و توسعۀ محلی دارد؟ و موانع مهم تحقق ناپذیری این ظرفیت ها کدام اند؟ اهمیت بررسی موضوع حاضر این است که امکان دستیابی به شناخت و درک جدیدی از وضعیت روستایی معاصر را فراهم می کند تا در فرایند برنامه ریزی به منظور نیل به توسعۀ روستایی و افزایش مشارکت مردمی به آن توجه شود.
دخالت نهادهای غیر محلی با هدف ساماندهی و احیای ورزش روستایی در جامعۀ مورد مطالعه را باید یکی از علل پدیدة «بیرونی ، حاشیه ای و شبه - رسمی شدن » کشتی گیله مردی دانست .
با افزایش ساخت وسازها، زمین های بایر روستایی که محلی برای ورزش و برگزاری مراسمی چون کشتی گیله مردی بود، به ویلا و مغازه تبدیل شده است .