Abstract:
شاهنامۀ فردوسی سند هویّت ملی و دینی ماست و تحلیل ابعاد ساختاری و محتوایی، بهویژه بررسیهای تطبیقی آن با متون اساطیری و دینی دیگر به منظور شناخت هرچه بیشتر رمز و رازها و دستیابی به آموزهها و پیامهای اخلاقی و معنوی این اثر شگرف در هر عصری و برای هر نسلی ضرورت دارد. در این جستار، با تجزیه و تحلیل ابیات شاهنامه و با بهره جستن از منابع معتبرشاهنامهشناسی، اسطورهشناسی و تاریخی، ابتدا به بررسی و تحلیل مهمترین عناوین و القاب در بخش اساطیری، بهویژه شخصیّت اساطیری(کیومرث و هوشنگ) پرداخته و سپس به لحاظ ریشهشناسی، تعابیر نمادین و رمزی و عرفانی تحلیل، مقایسه و بر اساس شواهد و قراین موجود نتیجهگیری شده است. بر این اساس، هرکدام از شخصیتها و قهرمانان شاهنامه با پندارها و کردارهای خویش، جلوهای از باورهای دینی، ویژگیهای اخلاقی و خوی اهورایی و اهریمنی خویش را به نمایشگذاشته و از القاب متناسبی برخوردار شدهاند
Machine summary:
"پیشینۀ پژوهش دربارة موضوع این پژوهش به صورت پراکنده درآثاری، همچون : نامۀ باستان و مازهای راز تألیف میرجلال الدین کزازی، نهادینه های اساطیری از مهوش واحددوست ، از رنگ گل تا رنج خار از قدمعلیسرامی، متن کامل شاهنامه به نثرسره از میترا مهرآبادی، فرهنگ اساطیر از محمدجعفر یاحقی، داستان آفرینش و تاریخ پیشدادی، تواریخ اسلامی، نقد تطبیقی ادیان و اساطیر و...
٦. فروال : این نام نیز از پیشوند «فر» به معنی پیش و جزء «وال » تشکیل شده است که جزء اخیر از مصدر(ور) اوستایی به معنی پناه دادن است ؛ بنابراین معنی آن ، (پناهگاه پیشین ) است که میتواند اشاره ای به نخستین مکان سکونت انسان ، یعنی: غارها و شکاف های موجود در صخره های کوه ها باشد (همان ).
بخش نخست همان است که در پهلوی و فارسی به «گیا» و «گیاه » تبدیل شده ، در زبان پهلوی، دو واژة گیاه یا گیا و گیان وجود دارد که دو واژة نخستین به معنی گیاه ، علف ، درخت کوچک و دومی به معنای جان است ؛ بنابراین بخش نخست نام کیومرث به «گیا» نزدیک تر است تا به گیان (فره وشی،١٣٥٧ :١٣٠)؛ اما بخش دوم که از ریشۀ «مر» اوستایی به معنی مردن است .
(همان ) خانم دکتر امیکو اکادا (دکتری زبان وادبیات فارسی از دانشگاه تهران ، ایران شناس ژاپنی در این باره میگوید: در اوستا هوشنگ ، پهلوان بزرگ و مرد پارسای مقدسی است ."