Abstract:
مقاله حاضر تلاشي در جهت مطالعه نابرابري جنسيتي در سازمان هاي دولتي ايران با تمركز بر ساختار بوروكراتيك سازمان است. اين پژوهش به شيوه پيمايش و از طريق پرسشنامه انجام گرفته است. نمونه آن شامل 400 كارمند مي باشد كه به شيوه نمونه گيري خوشه اي طبقه بندي شده از 30 سازمان دولتي در شهرستان اهواز انتخاب گرديده است. نتايج اين پژوهش نشان داد؛ زنان در سازمان ها درصد اندكي از نيروي كار را تشكيل داده و در برابر اكثريت مردان در اقليت مي باشند. تفاوت ميان پست هاي سازماني برحسب جنس نشانه تفكيك جنسي مشاغل در اين سازمان ها است. همچنين زنان در مقايسه با مردان در موقعيت هاي نابرابري از لحاظ حقوق و فرصت هاي ارتقاء شغلي، آموزش و ثبات شغلي، شبكه روابط شخصي و تمركز قدرت در ساختار سازمان قرار دارند. بعلاوه، آنان بيش تر از مردان در سازمان هاي بوروكراتيك احساس بي قدرتي را تجربه مي كنند.
Machine summary:
"پیش از بررسی استقرار جنسیت و تفاوت های جنسیتی در ساختارهای سازمان های بوروکراتیک ، نظریات سازمانی ، مـدلی را بـرای سـازمان هـا فرض می گرفتند که عمدتا مردان را در مرکز صحنه قرار می داد، امـا محققـان مطالعـات 1 Crompton 2 Ressner 3 Ferguson 4 Acker 5 Perry&Kulik زنان علاوه بر نشان دادن فقدان توازن نقش های جنسیتی در ساختار سازمان ها، دریافتند چگونه سازمان ها به شیوه های جنسیتی رشد و گسترش یافته اند (گیدنز، ١٣٨٦: ٥١٥).
اگرچـه نـابرابری هـای جنسیتی در بازار کار علاوه بر تفاوت های جنسـتی در سـاختار کـار ناشـی از مـوازین فرهنگی مربوط به موقعیت زنان در جامعه نیـز اسـت ، ایـن مقالـه بـیش تـر بـر مطالعـۀ نابرابری های جنسیتی در ساختار سازمان متمرکز است .
کارها و مشاغلی که براساس باورهای کلیشـه ای فرهنگـی رایـج در جامعـه و متعاقبا در سازمان ها چندان بـا ارزش محسـوب نمـی شـوند، بـه سـرمایۀ انسـانی نظیـر آموزش ، مهارت ٢ و ثبات چندانی نیاز ندارند و از سوی دیگر در رده های پـایین سلسـله 1 Reskin & Padavis ٢ نکته جالب اینجاست که مهارت مورد نیاز برای بعضی ازمشاغل زنان کم تر از مشاغل مردان نیست ، اما از آنجا که زنان آن ها را انجام می دهند، این مشاغل دست دوم و کم مهارت تلقی می شوند (کار، ١٣٨٤ :٢٧).
از آنجـا کـه در 1 Connell- hegemonic masculinity 2 Max jackson 3 Sex proportional composition این سازمان ها، اغلب اکثریت مردان هستند و ورود به محافل بستۀ مـردان بـرای زنـان - کسانی که مشابه آن ها نیستند- دشـوار اسـت ، زنـان راهـی بـه شـبکه هـای اجتمـاعی و ارتباطات شخصی پیدا نمی کنند و از فرصت های پیشرفت و قـدرتی کـه مـردان از ایـن طریق از آن بهره مند هستند، به سادگی محروم می شوند."