Abstract:
مصرف مواد دخاني از جمله سيگار، قليان، پيپ و ... تعداد زيادي از مردم را تحت تاثير قرار داده و به طور روزافزوني در حال تعامل با ساير آسيب هاي اجتماعي و تبديل شدن به تهديدي شالوده شكن است. هدف مقاله حاضر، بررسي ميزان گرايش شهروندان بوكاني به مصرف تنباكو در سه بعد شناختي، عاطفي و رفتاري و عوامل اجتماعي موثر بر آن است. در اين زمينه، پس از بسط فضاي مفهومي موضوع، از رويكردهاي نظري سبك زندگي و اوقات فراغت وبر، زيمل و بورديو استفاده شد. روش تحقيق، پيمايش بود كه با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفت، در اين پيمايش نمونه اي از شهروندان 18سال و بالاتر شهر بوكان مطالعه شد. اعتبار پرسشنامه به شيوه صوري و پايايي آن از طريق ضريب آلفاي كرونباخ تاييد شد. نتايج تحقيق نشان داد بين متغيرهاي ارزيابي وضعيت اجتماعي- اقتصادي، گذران اوقات فراغت به صورت مدرن، سليقه مصرف مشترك، سن و ميزان درآمد، با گرايش به مصرف تنباكو رابطه معنادار و مثبت وجود دارد؛ بدين معنا كه با افزايش سطح اين متغيرها، ميزان گرايش به مصرف افراد نيز بيشتر مي شود؛ اما بين متغيرهاي گذران اوقات فراغت به شكل سنتي و مصرف كالاهاي فرهنگي با گرايش به مصرف تنباكو رابطه معنادار و منفي مشاهده شد و لذا مي توان گفت با تغيير تفريحات به شكل سنتي تر و استفاده از كالاهاي فرهنگي انتظار مي رود گرايش به مصرف كاهش يابد. همچنين، آزمون رگرسيون چند متغيره بيانگر تبيين 53 درصدي تغييرات متغير وابسته به وسيله متغيرهاي مستقل است.
Machine summary:
"نتایج تحقیق نشان داد بین متغیرهای ارزیابی وضعیت اجتماعی- اقتصادی، گذران اوقات فراغت به صورت مدرن ، سلیقۀ مصرف مشترک، سن و میزان درآمد، با گرایش به مصرف تنباکو رابطۀ معنادار و مثبت وجود دارد؛ بدین معنا که با افزایش سطح این متغیرها، میزان گرایش به مصرف افراد نیز بیشتر می شود؛ اما بین متغیرهای گذران اوقات فراغت به شکل سنتی و مصرف کالاهای فرهنگی با گرایش به مصرف تنباکو رابطۀ معنادار و منفی مشاهده شد و لذا میتوان گفت با تغییر تفریحات به شکل سنتیتر و استفاده از کالاهای فرهنگی انتظار میرود گرایش به مصرف کاهش یابد.
ادبیاc تجربی تحقیق ترقیجاه ، حمیدیه و یعقوبی (١٣٨٩) در تحقیقی با عنوان عوامل پیش بینیکنندة مصرف سیگار و قلیان در بین دانشجویان دانشگاه های دولتی، به این نتیجه رسیده اند که سوء مصرف سیگار و قلیان در جمعیت مورد بررسی به طور قابل توجهی بالاست و متغیرهای استان محل سکونت ، وضعیت تأهل ، نگرش نسبت به مصرف سیگار، جنسیت ، داشتن دوست سیگاری، مذهبی بودن ، معدل تحصیلی ترم گذشته و حمایت عاطفی خانواده پیش بینی سودمندی برای سیگاری شدن و مصرف تنباکو بودند.
در این معادله ، گرایش به مصرف تنباکو به عنوان متغیر وابسته و نحوة گذران اوقات فراغت به شیوة سنتی و مدرن ، سلیقۀ مشترک مصرف ، مصرف کالاهای فرهنگی و ارزیابی پایگاه اجتماعی اقتصادی به عنوان متغیرهای مستقل در معادلۀ رگرسیون خطی چند متغیره باقی مانده اند."
(
, 
, 
)
