Abstract:
لغزش یابی و لغزش زدایی از آثار ارزشمند مترجمان در راستای به گزینی و هرچه نزدیکتر ساختن کلام وحی به زبان فارسی و انتقال دقیق تر پیام قرآن به پارسی زبانان ضرورتی انکار ناپذیر است. این جستار با گزینش دو آیه به صورت نمونه از آیات علمی قرآن که بیانگر جزئیات تشکیل ابر و باران وتگرگ می باشند، برآن شده تا با ورود به مباحث وگزاره های علمی قرآن در حوزه زیست شناخت و بررسی ترجمه این آیات، به لغزش های برخی مترجمان فارسی زبان در این مورد بپردازد و سپس بیان کند که با استفاده از اصولی مشخص، می توان این لغزش ها را برطرف کرد و ترجمه بهتری ارائه داد. بر این اساس در این مقاله به بررسی برخی از ترجمه های معاصر با بهره گیری از ابزار و منابع اساسی همچون؛ لغت، دانش تفسیر و علوم تجربی پرداخته شده و بر مبنای آن میزان هماهنگی ترجمه ها با این منابع متفاوت ارزیابی شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد، برخی از این ترجمه ها دقت و توجه کافی در استفاده از این منابع مبذول نداشته اند که می توان برای برطرف کردن ابهام آیات، از توضیحات اضافی صحیح علمی با استفاده از اصول و ضوابط ترجمه بهره برد.لغزش یابی و لغـزش زدایـی از آثـار ارزشـمند مترجمـان در راسـتای به گزینی و هرچه نزدیکتر ساختن کلام وحی به زبان فارسی و انتقـال دقیق تر پیام قرآن به پارسی زبانان ضرورتی انکـار ناپـذیر اسـت . ایـن جستار با گزینش دو آیه به صورت نمونه از آیـات علمـی قـرآن کـه بیانگر جزئیات تشکیل ابر و باران وتگرگ میباشند، برآن شده تا بـا ورود به مباحث وگزاره های علمی قرآن در حوزه زیست شـناخت و بررسی ترجمه این آیات ، به لغزش های برخی مترجمان فارسی زبـان در این مـورد بپـردازد و سـپس بیـان کنـد کـه بـا اسـتفاده از اصـولی مشخص ، میتوان این لغزش ها را برطرف کرد و ترجمه بهتری ارائـه داد. بر این اساس در این مقاله به بررسی برخی از ترجمه های معاصـر با بهره گیری از ابزار و منابع اساسی همچـون ؛ لغـت ، دانـش تفسـیر و علوم تجربی پرداخته شده و بر مبنای آن میزان همـاهنگی ترجمـه هـا با این منـابع متفـاوت ارزیـابی شـده اسـت . نتـایج ایـن تحقیـق نشـان میدهد، برخی از این ترجمه ها دقت و توجه کافی در استفاده از این منابع مبذول نداشته اند که میتوان برای برطرف کردن ابهـام آیـات ، از توضیحات اضافی صـحیح علمـی بـا اسـتفاده از اصـول و ضـوابط ترجمه بهره برد.
Machine summary:
ایـن جستار با گزینش دو آیه به صورت نمونه از آیـات علمـی قـرآن کـه بیانگر جزئیات تشکیل ابر و باران وتگرگ میباشند، برآن شده تا بـا ورود به مباحث وگزاره های علمی قرآن در حوزه زیست شـناخت و بررسی ترجمه این آیات ، به لغزش های برخی مترجمان فارسی زبـان - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد rostami@um.
ترجمـه ، زیسـت شناسـی، اعجـاز علمـی، ابـر، باران ، تگرگ مقدمه نگارش ترجمه های قرآن در طول تاریخ اسلام ، سیر تکاملی داشته و با روش ها، سـبک هـا و مبانی گوناگون ، گاه مطلوب و گاه غیر مطلوب همراه با لغزش هایی صورت گرفته کـه لازم است این موارد بازشناسی شوند تا چراغ راه مترجمان آینـده باشـد.
در قرآن کریم ، خداوند با استفاده از دو آیه ، بـه خصوصـیات دو نـوع ابـر مختلـف کـه باران و تگرگ را نتیجه میدهد، اشاره کرده اسـت : «اللـه الـذی یرسـل الریـاح فتثیـر سـحابا فیبسطه فی السماء کیف یشاء و یجعله کسفا فتری الودق یخرج من خلاله فإذا أصاب به مـن یشاء من عباده إذا هم یستبشرون » (الروم : ٤٨) «أ لم تر أن الله یزجی سحابا ثم یؤلف بینه ثم یجعله رکاما فتری الودق یخرج مـن خلالـه و ینزل من السماء من جبال فیها من برد فیصیب به من یشاء و یصرفه عن من یشاء یکـاد سـنا برقه یذهب بالأبصار» (النور:٤٣) در این دو آیه به دو نوع ابر اشاره شده است که به نظر میرسد اولی بـاران حاصـلخیز و مفید را نتیجه میدهد و در دومی باران رگباری و تگرگ .