Abstract:
پژوهش حاضر در قالب یک مدل علّی، پیشآیندهای احساس تنهایی نوجوانان را مورد بررسی قرار داد. در این مدل ادراک دلبستگی به والدین و همسالان به عنوان متغیرهای برونزاد، سبکهای آسیبزای شخصیتی بلات، متغیر واسطهای و احساس تنهایی متغیر درونزاد بودند. شرکتکنندگان پژوهش 426 دانشآموز دختر (204) و پسر (222) سال سوم دبیرستانهای شهر شیراز بودند. برای اندازهگیری متغیرهای پژوهش از فرم کوتاه شده مقیاس احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی و پرسشنامههای دلبستگی به والدین و همسالان و تجارب افسردهساز استفاده گردید. مدل پیشنهادی پژوهش، با استفاده از نرم افزار AMOS مورد تحلیل مسیر قرار گرفت و برای تعیین معنی داری اثرات غیرمستقیم متغیرهای میانجی از روش نمونهگیریهای مکرر "خودراه انداز" استفاده شد. یافتهها حاکی از آن بود که دلبستگی به والدین، هم به طور مستقیم و هم به واسطهی عوامل شخصیتیِ خود انتقادی و وابستگی، پیشبینی کنندهی منفی و معنیدار احساس تنهایی است؛ اما دلبستگی به همسالان تنها به طور مستقیم و منفی پیشبینی کنندهی معنیدار احساس تنهایی است. به عبارت دیگر دلبستگی به والدین هم در شکلگیری طرحوارههای بین فردی و هم طرحوارههای درون فردی نقش دارد؛ اما دلبستگی به همسالان تنها در شکلگیری طرحوارههای بین فردی سهیم است. نتایج مقایسهی نمودار مسیر دختران و پسران نشان داد که الگوی طرحوارههای پژوهش، در مورد پسران نتایج کاملاً همخوان با یافتههای کلی گروه نبود.
Machine summary:
گروهي نيز آن را به اسنادهاي نامناسب از موفقيتها و شکستها (سولانو 10 ، 1987؛ اسنودگرس 11 ، 1987)؛ عزتنفس پايين و کمرويي (اشميت و کوردک 12 ، - Loneliness - Horowitz & French - Saklofske, Yackulic, & Kelly - Cacioppo, Hawkley, & Berntson - McWhirter - Sejiner - Berguno, Leroux, McAinsh, & Shaikh - Stoeckli - Hojat - Solano - Snodgrass - Schmitt & Kurdek 1985)؛ درونگرایی و روانرنجوري (ساکلفسکي و همکاران، 1986، 1989)؛ نقص در مهارتهاي اجتماعي (دي توماسو، برانن مکنالتي، راس و برگس 1 ، 2003) و فقدان حمايت اجتماعي (جونز و مور 2 ، 1987) نسبت ميدهند.
بلات، دي افليتي و کوئينلان 9 (1976) به منظور ارزيابي اين دو نوع افسردگي، - O'Koon -Rezan Çeçen - Larose, Guay, & Boivin -Moon - Bogaerts, Vanheule, & Desmet - interpersonal relatedness - self-definition - Homann -D’Afflitti & Quinlan پرسشنامهی تجارب افسردهساز (DEQ) 1 را تهيه نمودند که تحليل عاملي آن سه فاکتور وابستگي 2 ، خودانتقادي 3 و کارآمدي 4 را نشان داد.
مدل فرضي پژوهش -Depressive Experiences Questionnaire (DEQ) - dependency - self-criticism - efficacy - Besser, Flett, & Davis - Zuroff & Fitzpatrick (1982، 1969) و مدل شخصيتي بلات (1990) تأثير اين عوامل را بر احساس تنهايي مورد بررسي قرار داده است.
اين پرسشنامه در سال1976، توسط بلات - Social-Emotional Loneliness Scale for Adults-Short form - Best - Turbide, Poulin, & Robinson - Goossens - Scree Plot - Eigenvalue - Depressive Experiences Questionnaire و همکارانش تهیه (بلات، دي افليتي 1 و کوئينلان 2 ، 1976) و مورد تجدیدنظر قرار گرفته است.