Abstract:
هرچند که منازعه بر سر چگونگی بهرهبرداری از منابع آب شیرین، ریشه ای هزاران ساله در تاریخ اساطیری ملل و اقوام گذشته دارد، اما در دنیای مدرن امروزی نیز باوجود دسترسی آسان به منابع آبی، همچنان از این ماده حیاتی بهعنوان سلاح و ابزاری برای پیشبرد دیگر مقاصد سیاسی، بهخصوص در دوران شکل گیری منازعات استفاده می شود. باوجود نادیدهانگاشتن واقعیت ارتباط پیچیده میان آب و امنیت از سوی پاره ای از متخصصان امنیت بین الملل، واقعیت ها حکایت از آن دارد که کمبود منابع آب شیرین می تواند بهعنوان یک چالش پایدار در مناسبات بین المللی مطرح شود. با توجه به این مهم، این پژوهش در پی آن است که آشکار سازد چگونه کمبود منابع آب شیرین می تواند سبب شکل گیری منازعه در سطح ملی و بین المللی گردد؛ مسئله ای که تاکنون راهحلی اساسی برای حلوفصل آن ارائه نشده است. تحولات و رویدادهای اخیر کشورهای حوزه خلیجفارس در سطح ملی و منطقهای، بیانگر شکلگیری بحرانی جدید در این عرصه است. این پژوهش ضمن آنکه پیامدهای کمبود منابع آب شیرین و تنش بر سر آن را در منطقه خلیجفارس مورد مطالعه قرار میدهد، در پی آن است تا برای این پرسش، پاسخی مناسب بیابد: چه ارتباطی بین کمبود منابع آب شیرین و امنیت ملی کشورهای حوزه خلیجفارس وجود دارد؟ فرضیه تحقیق: کمبود منابع آب شیرین، تنش و تهدید امنیت ملی در کشورهای منطقه خلیجفارس را تشدید کرده است. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی و نوع پژوهش کاربردی است و ابزار جمعآوری اطلاعات کتابخانهای است.
Machine summary:
"هیدروپلیتیک و امنیت ملی (مطالعه موردی: کشورهای منطقه خلیج فارس ) سیدشمس الدین صادقی چکیده هرچند که منازعه بر سر چگونگی بهره برداری از منابع آب شیرین ، ریشه ای هزاران ساله در تـاریخ اسـاطیری ملل و اقوام گذشته دارد، اما در دنیای مدرن امروزی نیز باوجود دسترسی آسان بـه منـابع آبـی، همچنـان از این ماده حیاتی به عنوان سلاح و ابزاری برای پیشبرد دیگر مقاصد سیاسی، به خصوص در دوران شـکل گیـری منازعات استفاده میشود.
واژگان کلیدی هیدروپلیتیک ، تنش ، منازعه ، امنیت ملی جستارگشایی یکی از تهدیدات اساسی و چالش های پایدار قرن بیست ویکم که آینده زندگی بشر در ایـن کـره خاکی را به شدت مورد تهدید قرار داده است ، کمبود منابع ١ و ذخایر آب شـیرین تجدیدشـونده ٢ در جهان است ؛ ین امر در مورد کشورهای حوزه خلیج فارس که به شدت از فقـر منـابع آبـی در مضیقه هستند، تجلی بیشتری می یابد.
در ین بین ، آب کـه تصـفیه آن دشـوار، انتقال آن گران و پرهزینه و جایگزینی آن غیرممکن است ، همچنین یگانـه عنصـری اسـت کـه وجود آن برای تولید مواد غذایی، توسـعه اقتصـادی و بقـای حیـات ضـروری اسـت و چگـونگی استفاده مشترک و بهینه از منابع آب شیرین موجود در جهان که هم محدود و آسیب پذیر بوده و هم عامل اصلی بقای زندگی، توسعه و محیط زیست است ، میتواند تعیین کننده وضعیت صـلح یا جنگ در عصر حاضر باشد؛ امری که در منطقه خلیج فارس به یـک بحـران و چـالش اساسـی پایدار تبدیل شده است ."