Abstract:
تبادل فرهنگی ملتها که در طول تاریخ در بستری طبیعی ادامه داشته است برای تازه ماندن حیات فرهنگی بشر، امری ضروری است و جامعه انسانی را در مسیر سعادت واقعی به پیش میبرد. اما آنچه امروزه در عرصه فرهنگها شاهد آن هستیم تقابل فرهنگی یا تهاجم فرهنگی است که یک فرهنگ بر سایر فرهنگها هجوم میبرد. تجارب بینالمللی نشان میدهد رابطه یک ابرفرهنگ با فرهنگهای دیگر بر محور قدرت میچرخد و نه کنش فرهنگی. اصولا در تاریخ گذشته و حال ملتها مشاهده میشود که در مقابله فرهنگها، هر فرهنگی که از چیرگی و ابزارهای تواناتری برخوردار باشد مایل است ارزشهای خود را در مصاف با دیگران به کرسی بنشاند. در این مسیر تهاجم فرهنگی در مقایسه با تهاجم نظامی یا اقتصادی، دارای ویژگیهای منحصر به فردی است و دارای برنامه و ابزارهای گسترده است. در عین حال باید اذعان داشت که تهاجم فرهنگی یک تهاجم خزنده و با ماهیتی ارتجاعی است که آن را منعطف میسازد. این عوامل، اهمیت پدیده تهاجم فرهنگی و ضرورت تدوین و اتخاذ راهبردهایی در راستای کاربست دفاعی و پدافندی را به خوبی مشخص میسازد. پژوهش حاضر مترصد است تا با بهرهگیری از روش اسنادی و اکتشافی و با هدف پژوهشی و کاربردی، پس از بررسی پدیده تهاجم فرهنگی، به سوالهای زیر پاسخ دهد: علت تهاجم فرهنگهای غربی علیه ایران چیست؟ و در این مسیر از چه ابزاری استفاده میشود؟ سرانجام اینکه چه راهبردها و پدافندهای فرهنگیای برای این پدیده وجود دارد.
Machine summary:
"مهم ترین ابزار مورد استفاده در تهاجم فرهنگی عبارت اند از (صادقی، ١٣٧٧): ٣-٤-١) آموزش ، زبان ، ترجمه و اصطلاحات : آموزش به سبک غربی یکی از روش های استعماری نفوذ در کشورهای جهان سوم بوده است ؛ یکی از کارکردهای پنهان این برنامه های آموزشی که در ظاهر به منظور پیشرفت علمی در این کشورها اجرا شده ، زمینه سازی برای پذیرش فرهنگ بیگانه و برتر جلوه دادن آن و انهدام فرهنگ ملی بوده است .
رهبر معظم انقلاب در این خصوص میفرماید: ما در زمینه فرهنگی برای اینکه بتوانیم در برابر تهاجم سیل آسای فرهنگ غربی که از صد سال پیش یا زودتر علیه ما شروع شده و همچنان ادامه دارد بنابراین ما برای احیاء فرهنگ اسلامی به پالایش صحیح این فرهنگ نیاز داریم و با مظاهر فرهنگ غربی چه در زمینه های ذهنی و چه در زمینه های علمی مبارزه کنیم و حتی به آن فرهنگ ها تهاجم کنیم ، زیرا در همه میدان ها بهترین دفاع ، هجوم است و آن کسی که هجوم میکند، در حقیقت از حیثیت و موجودیت خودش دفاع کرده است ."