Abstract:
درباره رسانههای جمعی، کارکردهای مختلفی تعریف شده است که عبارت است از: خبررسانی، آموزش همگانی، انسجامبخشی اجتماعی، تامین فراغت و تبلیغات. نخستین کارکرد نقش خبری رسانههای جمعی است، به طوری که شکلگیری اولین مطبوعات پرتیراژ و خبرگزاریهای جهان، بر مبنای آگاهی جامعه از رویدادها و حوادث مختلف بوده است و این وضعیت درباره رادیو و تلویزیون نیز مصداق دارد. این نقش با توسعه نظام صنعتی، روابط سیاسی میان دولتها و اهمیت یافتن افکار عمومی در اقتدار و حاکمیت سیاسی (تحت تاثیر دیپلماسی رسانهای به عنوان شیوهای جدید در اعمال قدرت)، بسیار حائز اهمیت است. از این رو سازمان رسانه بر اساس اهداف اقتصادی و سیاسی و گرایشهای ایدئولوژیک، چگونگی تولید و توزیع اخبار را سامان میدهد و برای تحقق اهداف خود، درصدد است تا بر مخاطب تاثیر بگذارد و احتمال دارد به صورت بحرانآفرینی یا مهار بحران نمود پیدا کند. البته هر سازمان رسانهای، ضمن آنکه تاثیرگذاری خاصی را جستجو و دنبال میکند، از محیط پیرامون نیز (سایر سازمانها، مخاطبان و رویدادهای جامعه) تاثیر میپذیرد و هنگامی که بحران در هر کدام از این حوزهها (سازمان رسانه و محیط پیرامون) به وقوع پیوندد، - بنابر نظریه سیستمها - دیگری نیز دستخوش تغییر میگردد. در این شرایط، نقش خبری رسانه هنگامی به عنوان شیوه مطلوب برای جهتدهی به افکار عمومی، نحوه مقابله با شایعات و حتی چگونگی اتخاذ تصمیم برای مقابله با بحران، تلقی میشود که بر اصول مدیریت ارتباطات و اخبار در حیطه درون و برون سازمانی، پایهریزی میشود. سه بخش مهم این مقاله عبارت است از: ۱- شناسایی عوامل بحرانزا در فرآیند ارتباطات و آگاهی از نحوه مدیریت ارتباطات رسانهای برای مقابله و کنترل بحران؛ ۲- چگونگی تاثیرپذیری و نفوذ بحران میان رسانه و جامعه براساس تبادلات میان سازمان و محیط پیرامون؛ و ۳- پیشنهادهای لازم برای سازماندهی و برنامهریزی در جریان تولید خبر در چارچوب نگرش سیستمی و عناصر فرآیند ارتباطی.
Machine summary:
"نقص در کارکرد و کارایی هر کدام از عناصر فرآیند ارتباطی از مشکلات درونی هر کدام که به ترتیب با عنوان اختلال درونی و بیرونی نام برده میشوند از عناصر یا محیط پیرامون آنها نشئت میگیرد و تحت تأثیر عوامل زیر است : تجارب گذشته و موقعیت روانی مقصد و فرستنده پیام در هنگام ارتباط ، خودپنداره و مهارتهای ارتباطی فرستنده و گیرنده ؛ نظام هنجاری سازمان رسانه ؛ وجهه ، اعتبار و نفوذ منبع ؛ برد وسیله ارتباطی؛ اوضاع عمومی جامعه از نظر فرهنگی، سیاسی و ....
(رجستر، ١٣٧٧: ٢٥) 7 بی شک ارائه اطلاعات صحیح و به موقع و افزایش آگاهی عمومی از ماهیت و چگونگی بحران ، عامل اساسی در آمادگی روانی و رفتاری به منظور کنترل و جهت دهی به وضعیت پدید آمده است ؛ نقشی که بر عهده وسایل ارتباط جمعی رادیو و تلویزیون به عنوان رسانه های فراگیر قرار دارد.
ب ) هنگام بحران در این مرحله سازمان رسانه باید به فعال کردن کمیته ویژه ، اعزام رابطان خبری، شناسایی منابع موثق ، تعیین مأموریتهای خبری بر حسب نیازهای خبری جامعه ، حفظ صداقت و نداشتن پنهان کاری در توضیح وقایع ، کنترل و نظارت بر اخبار، تشکیل مرتب جلسات برنامه ریزیهای خاص ، ساماندهی کنفرانسهای خبری با حضور افراد مطلع ، فعال کردن سایت ویژه خبری برای دستیابی به اطلاعات جدید و صحیح و ..."