Abstract:
اگر امر پژوهش در طول تاریخ به معنای عام در نظر گرفته شود، از نیمه دوم قرن دوم
هجری فعالیتهای چشمگیری در جوامع شیعی مشهودند. و پس از انقلاب اسلامی ایران
تحولات قابل توجهی در پژوهشها و آثار فکری شیعیان پدید آمدهاند. با این وجود، ابعاد
ناشناختهای وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند، از جمله این موارد، تهیه طرح
جامع و استراتژی روشن با رویکرد جدید جامعهشناسانه و با استفاده از منابع دست
اول و همچنین توجه به مسئله مهم «جغرافیای تاریخی و انسانی تشیع» با تدوین یک
اطلس جامع است.
Machine summary:
"الویری: در پایان لازم میدانم این موضوعات را هم به عنوان بایستههای پژوهش معرفی کنم: تحول مفهوم «تشیع» در گذر تاریخ؛ تعامل شیعیان با اهل سنت در طول تاریخ (به منظور جلوگیری از افراط و تفریطهایی که امروزه در گوشه و کنار به چشم میخورند)؛ تاریخ تشیع در دیدگاه و آثار مستشرقان (آداب و آیینهای شیعی در طول تاریخ ـ به منظور شناخت عوامل مؤثر در شکلگیری آنها و خرافهزدایی از آنها)؛ رویارویی اندیشمندان شیعی با تمدن جدید غرب و مدرنیسم در دهههای اخیر؛ نگاهی تاریخی به ژئوپولیتیک تشیع بر مدار کاری که فرانسوا توال برای وضعیت معاصر شیعه انجام داده است؛ احوال و آثار علمای کمتر شناخته شده (مانند کار ارزشمند آقای حکیمی در بیدارگران اقالیم قبله)؛ نوع تعاملات مردم و مراجع و اصولا تحقیقی ژرف و همهسویهنگر درباره نقشهای اجتماعی علمای دین، به ویژه مراجع در جوامع گوناگون (مثلا، بررسی نقش شیخ مرتضی انصاری در هندوستان که آقای ساجد رضوی به آن توجه داشته است)؛ ساختار و سازمان روحانیت شیعه در طول تاریخ و آغاز و پایان نهادهایی مانند نقابت؛ نظام تبلیغ دینی نزد شیعیان؛ همگراییها و واگراییهای فرق شیعه در طول تاریخ؛ نهادها و ساز و کارهای آموزشی نزد شیعیان و کارکرد دوگانه آنها برای تولید علم از یک سو و گسترش تشیع در بین مردم از سوی دیگر؛ بقاع متبرکه شیعیان و نقش آنها در عمومیسازی فرهنگ تشیع؛ ریشههای اجتماعی اندیشههای سیاسی و آراء فقهی و اصولی و کلامی؛ بررسی و سنجش تاریخی تفکیک شیعه فرهنگی از شیعه سیاسی و شیعه اعتقادی (به قول شیخ احمد وائلی)؛ بازخوانی و بازآفرینی کتابشناسی آثار علمی شیعیان که به نوعی، ویرایش کار سترگ الذریعه به شمار میآید."