Abstract:
کشف اتفاقی چند تکه از یک کتیبه متعلق به سده هفتم هجری در منطقه فورگ شهر داراب، در
نزدیکی قلعه مشهور به بهمن، بابی تازه برای جستجو و ردیابی بازماندگان آل بویه پس از انقراض رسمی
آنان گشود. شناسایی عناوین و القاب و نام متوفی، که آشکارا شهریار دیلمی دانسته شده است، این
موضوع را تقویت کرد. جستجوی مجدد منجر به کشف کامل اجزای گم شده کتیبه شد. از سوی دیگر،
متن تاریخ منظوم دفتر دلگشا، که در زمره منابع مهم تاریخ محلی فارس در دوره مورد نظر شمرده
می شود، گره از کار شناسایی متوفی و دیگر دیلمیان این خطه در سده هفتم و هشتم گشود. در این
مقاله به بازسازی قطعات گورنبشته مکشوفه، شناسایی صاحب گور و چگونگی و تداوم نقش بویهیان در
قدرت سیاسی فارس پرداخته شده است.
Machine summary:
"به عنوان مثال اشعار زیر نمونه هایی از این اشارات را شامل میشود: یکـــی دیلمـــی شـــاه بـــد نـــام اوی کـــه جـــز نامـــداری نبـــد کـــام اوی ز شــــهر فســــا بــــود او را گهــــر ســــپه کــــش نــــژادی دلاور هنــــر ســـرافراز لشـــکر ســـپاهی تمـــام کــه خوانندشــان دیلمــان را بــه نــام (صاحب شبانکاره ای، ١٣٨٩: ١٥٢) بیامـــــد بـــــر شـــــهریار زمـــــان ســــتایش کنــــان مهتــــر دیلمــــان (همو، ١٨٦) بـــرون آمـــد از پـــیش او نامـــه دار ســــر دیلمــــان رســــتم روزگــــار پـــس انـــدر ســـواران دیلـــم گهـــر جوانـــان شـــیران بـــا زیـــب و فـــر (همو، ١٨٧) ســـر دیلمـــان گـــرد زرینـــه کفـــش خداونــد کوپــال و کــوس و درفــش ســــپهدار و ســــالار درگــــاه شــــاه چنـــین گفـــت بـــا مهتـــران ســـپاه (همو، ٢٠٥) دریــغ از تــن دیلمــان شصــت مــرد که شـد خـون ایشـان بـه خـاک نبـرد (همو، ٣٣٨) بســی گــوهر دیلمــان زیــر خــاک به شمشیر دشـمن جگـر چـاک چـاک (همو، ٣٣٩) ســر دیلمــان شــیر شمشــیر بنــد کــه بــد بنــد شمشــیر او شـــیربند هــم از ایــن نشــان نامــداران هــزار رده بــــر کشــــیده بــــر شــــهریار (همو، ٣٨٠) اتابــــک بفرمــــود آمــــد بــــرش ســــر دیلمــــان مهتــــر کشــــورش (همو، ٣٩٧) ســــپهدار لشــــکر ســــر دیلمــــان ســـپه کـــش گهـــر دیلـــم پهلـــوان (همو، ٤٦٤) گویا بیشتر پهلوانانی که در سدة هفتم و هشتم هجری به ملوک شـبانکاره و اتابکـان سلغری فارس خدمت میکرده ، از دیلمیان بوده اند.
سرایندة دفتر دلگشا، در شرح حـال یکـی از پهلوانـان شـبانکاره ای بـه نـام «لشکری» که در خدمت یکی از بزرگان و پهلوانان معروف به نام بهمن بوده ، مینویسد: یکــــی نــــامور نــــام او لشــــکری گــــو گردگیــــر و یــــل گــــوهری ز تخــــــم ســــــلح دار اســــــفندیار کــه بــا او شــدی در همــه کــارزار بســی بــوده بــا بهمــن انــدر جهــان چــه در آشـــکارا چـــه انـــدر نهـــان چــو بهمــن بــه فــرگ آمــد از کــارزار بیفکنــــــد آن قلعــــــۀ نامــــــدار ســپردش بــدان مــرد بــا جــاه و ارز کــه ایــدر ببــاش [و] نگــه دار مــرز (صاحب شبانکاره ای، ١٣٨٩: ٢٥٠) این ابیات اشارة روشنی به ساخت و سـازهای بهمـن ، پهلـوان شـبانکاره ای، همزمـان بـا حکومت محمد بن مبارز بن حسـن در فـورگ دارد."