Abstract:
در جهان معاصر، صنعتی شدن جوامع و گسترش مبادلات تجاری و مالی بین المللی از یک سو و اهمیت موضوع ریسک در دنیای خارج از تئوری و دکترین از سوی دیگر، ما را بر آن داشته است تا در جهت کاربردی کردن تحلیل های ریسک اقتصادی گام هایی برداریم. با در نظر گرفتن اهمیت این تحلیل ها برای قبل و بعد از مبادلات، مقاله حاضر سعی کرده است با استفاده از روش های محاسباتی موسسه راهنمای بین المللی ریسک کشوری،[1] که در این زمینه از مبانی نظری و کاربردی منسجمی برخوردار است، میزان ریسک اقتصادی را در جمهوری اسلامی ایران، طی سال های1380 تا 1390 بسنجد. با توجه به اینکه مقادیر شاخص ها و رتبه بندی های ارائه شده می تواند معیاری برای جذب و یا دفع منابع بین المللی و مهم تر از همه جلب و یا سلب اعتماد عوامل اقتصادی بین المللی باشد راست آزمایی این شاخص ها نیز می تواند تعیین کند که آیا موسسه مذکور به دلیل در دست نداشتن داده های مستند و واقعی یا سوگیری عامدانه، در پیش بینی ها و تحلیل های خود دچار انحراف شده است؟ نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که ریسک مرکب اقتصادی که درواقع ترکیبی از ریسک مالی[2] و ریسک اقتصادی محض[3] است با استفاده از داده های نهادهای داخلی در ایران کمتر از مقادیر پیش بینی شده توسط موسسه راهنمای بین المللی ریسک کشوری است که این مسئله را می توان متاثر از دو فرایند بسته بودن نسبی و عدم تاثیرپذیری بازارهای مالی کشور از بازارهای بین المللی و دیگری شاخص انتظارات این موسسه نسبت به حجم تعاملات مالی و اقتصادی ایران دانست.
In the present world، on the one side the society industrialization and extension of international trade and financial transactions and on the other side، the importance of risk in the world out of theory and doctrine forces us to take steps to make these analyses of economic risk practical. Respecting the significance of these analyses for before and after exchanges، the present paper tries to assess the economic risk of Islamic Republic of Iran for 1380-1390 period by using the International Country Risk Guide (ICRG) method، which contains coherence theoretical and practical bases. Since the size of these indexes and presented ratings can be a benchmark of attraction or repulse of international resources، especially it is a good criterion for attraction or divestment of international agent’s confidence، so these indexes’ verification can determine whether this institute has deviation in its analysis or not، due to lack of access to precise data or intentional bias. Results suggest that the composite economic risk (mixture of pure economic risk and financial risk) by using the internal organizations’ data in Iran is less than the forecasted one by ICRG. It can be the result of: 1- relative closeness of financial markets and not getting affected by these markets from international financial markets 2- the expectations of this institute compared to the size of financial and economical interactions of Iran. But the forecast of ICRG for pure economic risk in research period are bigger than calculated one.
Machine summary:
با توجه به اینکه مقادیر شـاخص هـا و رتبه بندیهای ارائه شده میتواند معیاری برای جذب و یا دفع منابع بین المللی و مهم تر از همه جلب و یا سلب اعتماد عوامل اقتصادی بین المللی باشد راست آزمایی این شاخص ها نیـز مـیتوانـد تعیـین کنـد کـه آیـا مؤسسـه مذکور به دلیل در دست نداشتن داده های مستند و واقعی یا سوگیری عامدانه ، در پیش بینیهاو تحلیل های خـود دچار انحراف شده است ؟ نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است کـه ریسـک مرکـب اقتصـادی کـه درواقـع ترکیبی از ریسک مالی٢و ریسک اقتصادی محض ٣است با استفاده از داده های نهادهای داخلی در ایران کمتـر کمتر از مقادیر پیش بینی شده توسط مؤسسه راهنمای بین المللی ریسک کشوری است که این مسئله را میتـوان متأثر از دو فرایند بسته بودن نسبی و عدم تأثیرپذیری بازارهای مـالی کشـور از بازارهـای بـین المللـی و دیگـری شاخص انتظارات این مؤسسه نسبت به حجم تعاملات مالی و اقتصادیایران دانست .
مؤلفه هاو وزن های اندازه گیری ریسک اقتصادی محض امتیازها (حداکثر مقدار) مؤلفه 5 تولید ناخالص داخلی سرانه ١٠ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی ١٠ نرخ تورم سالانه ١٠ نسبت تراز بودجه به GDP ١٥ نسبت حساب جاری به GDP ٥٠ کل Source: International Country Risk Guide Methodology الف ) تولیدناخالص داخلی GDP سرانه : GDP تخمینی سرانه برای یک سال مفـروض ، براسـاس نـرخ ارز (دلار آمریکـا) متوسـط همـان سـال تبـدیل بـه مقـدار دلاری مـی شـود، به صورت درصدی از متوسط GDP تخمینی کل بـرای تمـام کشـورهای پوشـش داده شـده به وسیله ICRG نشان داده می شود.
(
, 
, 
)
