Abstract:
در مقاله حاضر، عوامل موثر بر پذیرش بیمه در بین گندمکاران، با استفاده از تحلیل لوجیت بررسی شده است. رویکرد غالب تحقیق، پیمایشی است و دادههای مورد نیاز با استفاده از روش نمونهگیری طبقهبندی چندمرحلهای، در فصل زراعی 1381-1380 با استفاده از 240 پرسشنامه گردآوری شد. به منظور سنجش روایی محتوایی پرسشنامه در مرحله مطالعه مقدماتی، از نظرهای استادان، کارشناسان جهاد کشاورزی و کشاورزان، و برای سنجش روایی سازههای کشاورزی پایدار، منزلت اقتصادی ـ اجتماعی و ارتباط با عوامل ترویجی از روش تحلیل عاملی استفاده شده است. برای سنجش پایایی پرسشنامه، آماره آلفای کرونباخ به کار رفت که مقدار آن در حد 0/75 تعیین شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که 58 درصد از گندمکاران تمایلی به بیمه محصول خود ندارند. همچنین، از لحاظ سن گندمکار، میزان مالکیت دام، منـزلت اقتصادی ـ اجتماعی، میزان اعـتبارات دریافتی، عملکـرد در واحـد سـطح و ارزش محصول تولیدی، بهرهوری کل عوامل تولید، پایداری، و سطح توسعه اقتصادی و کشاورزی روستاها، میان بیمهشدگان و بیمهنشدگان تفاوت معنیداری وجود دارد. نتایج تحلیل لوجیت هم نشان میدهد که سن گندمکار، ارتباط با عوامل ترویجی، مالکیت دام، سطح زیرکشت گندم، سطح زیرکشت عمومی و عملکرد در واحد سطح مهمترین عوامل تقاضای بیمه گندم بهشمار میروند.
In this paper، effective factors on adoption of insurance among wheat producers were studied using logit analysis. The authors used survey methodology and multistage stratified sampling method during 2001-2002 cropping season to collect the required data. The sample size consisted of 240 wheat producers from Tehran province. The content validity of questionnaire was assessed by university professors، Ministry of Jihad for Agricultural experts and farmers in pilot stage. Factor analysis was applied to measure the validity of the following constructs: sustainable agriculture، socio-economic status and relationship with extension agent. The reliability of research items were evaluated by using Cronbach's alpha which was equal to 0.75. The results indicated that 58 percent of farmers did not have any interest in insuring their crop. There is a significant difference between the two groups of farmers، insured and uninsured، with respect to the following variables: farmer age، livestock ownership، socioeconomic status، yield per hectare، value of produced yield، total factor productivity، sustainability، and level of agricultural and economic development of villages. The result of logit analysis showed that farmer age، relationship with extension agents، livestock ownership، socioeconomic status، access to credits، land under wheat cultivation، land under general cultivation، and yield per hectare were the most important factors that affect wheat producers demand for insurance.
Machine summary:
تجربه کشـورهای مختلف نشان می دهد اجـرای چنـین سیاسـتی (از طریـق کـاهش مخـاطرة تولیـد بـرای بهره برداران )، منجر به افزایش سرمایه گذاری در بخش کشـاورزی و در نتیجـه افـزایش تولید و رونق این بخش از اقتصاد شده است (مهندسین مشـاور توسـعه پایـدار منـابع ، ۱۳۸۰؛ ترکمـانی ، ۱۳۷۸ ;١٩٩٢ ,Hazell ;١٩٩١ ,Carriker ;١٩٩٠ ,Cada and Shigno ١٩٩٨,.
از آغاز عملیات بیمه محصولات کشاورزی و به ویژه بیمه محصول گندم نزدیک بـه دو دهه می گذرد اما گروه قابل توجهی از کشاورزان زیر پوشش بیمه کشاورزی نبوده و بیمه کشاورزی بیشتر محدود به افراد خاصی است که یا به دلیـل دریافـت وام از بانـک کشاورزی و دریافت نهاده ها از مراکز خدمات و یا وجود مخاطرة بالای تولید، ناچار به پذیرش آن شده اند و درصد قابل توجهی تمایل به بیمـه کـردن محصـول خـود ندارنـد (ترکمـانی ، ۱۳۷۸).
در این پژوهش ، برای بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای بیمه و پذیرش آن ، از مجموعه متنوعی از متغیرها و سازه ها استفاده شده که برای سـنجش سـازه هـا از مجموعـه ای از مقیاس های بسته استفاده شده و روایی محتوایی و روایی سازه هر یک از مقیـاس هـا بـا توجه به تحقیقات گذشته و منابع مرتبط ، از طریق تحلیل عاملی بررسی شده اسـت کـه از آن جمله می توان به سازه کشاورزی پایدار، منزلت اقتصادی ‐ اجتماعی بهره برداران ، سطح توسعه اقتصادی ، اجتماعی و کشاورزی نواحی روستایی اشاره کرد؛ وزن هر یـک از متغیرهای تشکیل دهندة مقیاس با کمک تحلیـل عـاملی تعیـین و محاسـبه مـی شـود.