Abstract:
ضرورت وجود قدرت سیاسی به خاطر پیامدهای منفی مترتب بر نبود آن از یک سو و پیامدهای منفی احتمالی مترتب بر وجود قدرت از سوی دیگر، فیلسوفان سیاسی و عالمان حوزه حقوق اساسی را به چاره اندیشی در خصوص این تزاحم و در نتیجه مهار و کنترل قدرت واداشته است. در حوزه فکری و جغرافیایی غرب با تاثیرپذیری از یونان باستان، چاره و تدبیر را در تقسیم قدرت به اضلاع مختلف می دانند. سوال اصلی این مقاله در خصوص چاره اندیشی اسلام و به ویژه اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) در خصوص این مشکل است. در اسلام و اندیشه سیاسی امام چون هیچکدام از تمرکز و تقسیم قدرت دارای ارزش درون ذاتی نیست، لذا سازوکار ارائه شده در این خصوص متفاوت از غرب است. در اندیشه امام خمینی(ره) قلمرو قدرت فراتر از بعد طبیعی، انسانی وکمی آن است، لذا ارائه هر گونه الگو در خصوص قدرت باید در ارتباط با این بعد قدرت انجام گیرد، علاوه بر این تاکید و اولویت در مهار قدرت، بر کنترل درونی آن است. این تاکید به معنای نادیده گرفتن قانون و اهرم های کنترلی حقوقی نیست. کنترل درونی پوشش دهنده ضعف ها و نارسایی های کنترل حقوقی است و ضمانت آن بیش از سازوکارهای رایج از قبیل تقسیم قدرت است.
Machine summary:
"ir چکیده ضرورت وجود قدرت سیاسی به خاطر پیامدهای منفی مترتب بر نبـود آن از یک سو و پیامـدهای منفـی احتمـالی مترتـب بـر وجـود قـدرت از سوی دیگر، فیلسوفان سیاسی و عالمـان حـوزه حقـوق اساسـی را بـه چاره اندیشی در خصوص این تزاحم و در نتیجه مهار و کنتـرل قـدرت واداشته است .
در اسـلام و از دیـدگاه امـام خمینی (ره) قدرت جنبه آلی و ابزاری دارد و فی نفسه هدف نیسـت ، اعتبـار آن معطـوف بـه هدفی است که از اعمال قدرت دنبال میشود، لذا امام علی (ع ) در خطبه سوم نهـج البلاغـه برای حکومت بدون اهـداف متعـالی از قبیـل خواسـت مـردم و پیمـان الهـی ، ارزشـی قائـل نیست (نهج البلاغه ، ١٣٧٣: ١١).
در هر صورت امام خمینی(ره) به عنوان یک فقیه برجسـته و اسـلام شناس در طراحی و کاربسـت قـدرت ، بـه اصـل حاکمیـت الهـی در تمـامی ابعـاد حقـوقی ، سیاسی و اداری امعان نظر دارد، چـرا کـه وی معتقـد اسـت حاکمیـت و قـدرت در اصـل و بالــذات و بــه صــورت مطلــق از آن خداســت و قــدرت غیــر خــدا بــالعرض وهمــراه بــا محدودیت های خاص خود است .
٤- از نظر امام خمینی (ره) طراحی قدرت به صـورت مخروطـی اسـت و در رأس هـرم قدرت تمرکز است و این تمرکز، مانع توزیع و تقسیم آن در لایه های پـایینی نیسـت ، رابطـه رأس هرم با قاعده آن طولی است و سه قوه در نهایت به نحوی به قوه برتر متصل میشـوند، این اتصال مانع گسیختگی سیستم و در نتیجه حفظ کلیت آن را تضمین میکند."