Abstract:
در طول تاریخ مسئله شر، به عنوان مسئله ای علیه وجود خداوند مطرح بوده است. ملحدان چنین استدلال می کنند که: «اگر خدای عالم قادر خیرخواه وجود داشته باشد جلوی شرور را می گیرد، اما شر در جهان متحقق است. پس خدای کامل مطلق وجود ندارد».
در این مقاله راه حل های مختلف ارائه شده در این زمینه، با توجه به تقسیم شر، به شر اخلاقی، طبیعی و متافیزیکی تبیین می شود. راه حل های پذیرفتنی عبارت اند از: 1) دیدگاه عوام؛ 2) برهان لمی؛ 3) شر امری عدمی و نسبی است؛ 4) ملازمت شر و جهان مادی؛ 5) نظریه تقسیم گرانه شر؛ 6) ملازمت شر و اختیار؛ 7) نظریه جبران و فواید شرور.
تمامی راه حل های هفتگانه ارائه شده، جز راه حل پنجم، برای پاسخ به شبهه شر اخلاقی مناسب اند. شر طبیعی با توجه به راه حل های اول، دوم، چهارم و هفتم پاسخ داده می شود. و راه حل های اول و سوم را برای پاسخ به شبهه شر متافیزیکی می توان برگزید.
Machine summary:
"البته ممکن است انسان به اندازه فهم خود پارهای از حکمتها و مصلحتهای سختیها و ناگواریها را حدس بزند؛ برای نمونه، بد اخلاقی و افعال ناپسند دیگر انسانها با یک فرد میتواند مقدمهای بر شکیبایی و در نتیجه رشد و تکامل وی شود و یا شخص بیمار با دچارشدن به درد و رنج، متنبه شده، تنها خدا را بخواند و تنها از او کمک بخواهد، در نتیجه تنها خدا را فاعل اصلی و حقیقی در جهان به شمار آورد که این خود، رسیدن به مقام توحید افعالی و از بالاترین کمالات است.
ولی به دلیل اینکه در این نوع شر، محدودیت ذاتی مخلوق نسبت به خالق مطرح است، با اثبات زیبایی انسانها و موجودات دیگر جهان، راه حلی برای شر متافیزیکی ارائه نشده است؛ زیرا براساس همین نظریه جهان و موجودات آن سایه و تجلی خداوند هستند.
با اینکه نظریه تقسیمگرانه شر، پاسخی در برابر شرور طبیعی و اخلاقی نیست ولی با بهرهگیری از آن میتوان توجیه مناسبی برای وجود شر متافیزیکی یافت: اگر آفرینش عالم مادیات که دارای خیر زیاد و شر اندک است، بهتر از نیافریدن آن باشد، پس این عالم باید آفریده شود و به دنبال آن مخلوقاتی موجود میشوند که به نسبت خالق خود محدودیت ذاتی دارند."