Abstract:
در دهه های اخیر، جهان شاهد تحولات و پیشرفت های عظیمی در فناوری های الکترونیکی بوده است . رایانه و اینترنت به ابزارهایی ضروری بدل گشته اند که تمامی جوانب فردی و اجتماعی زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می دهند. با افزایش نفوذ اینترنت در زندگی افـراد و جوامـع در سراسـر جهـان ، انحرافـات و جـرائم مـرتبط بـا اینترنت نیز رو به افزایش است . ماهیت و ویژگی های خاص جـرائم سـایبری از جملـه داشـتن ابعـاد جهـانی و فراملی ، فقدان توافق جهانی پیرامون تعریف قانونی واحد از جرائم سایبری ، بـالا بـودن سـرعت ارتکـاب ایـن جرائم ، فقدان رویه های مشخص پیرامون همکاری های متقابل و بالا بودن هزینه های کشف این جرائم ، مراجع قضایی و انتظامی را با چالش های جدیدی مواجه کرده است . از این رو، کشف ماهیت و روند رشد ایـن گونـة جرائم و بررسی دلایل و پیامدهای آن ها ضروری به نظر می رسد. مطالعات انجام شده در حوزه هـای مختلـف علوم انسانی می توانند در این زمینه ، راهگشا باشند. مقالة حاضر، با روش اسنادی گـردآوری شـده و درآمـدی است بر جرائم سایبری که با هدف واکاوی بیشتر این مسئله به تعریف این گونه جرائم و ارائه آمارهای موجود می پردازد و مروری بر نظریه های جامعه شناختی ارائه شده در تبیین این گونه جرائم خواهد داشت . نظریـه هـای بررسی شده در قالب سه دستة کلی ساختار اجتمـاعی ، فرآینـد اجتمـاعی و واکـنش اجتمـاعی مـورد بحـث و بررسی قرار خواهد گرفت .
Machine summary:
"یکی از بهترین نظریه های جامعه شناختی برای تبیین این وضعیت ، رویکـرد بـی سـازمانی اجتماعی است که بروز انحرافات اینترنتی در جامعه را به فقدان قواعد اجتماعی متناسب با فضای مجازی نسبت می دهد.
شکاف فرهنگی به وجود آمده در اثر رشد سریع تکنولوژی و جا ماندن فرهنگ از ایـن تغییرات سریع ، عواقب فرهنگی بسیاری را برای جامعه در حال توسعة ایران داشته است ؛ از جمله سست شدن پیوندهای دوستی و خویشاوندی سنتی و محدود شدن این پیوندها به حضور در شبکه های اجتماعی و کمرنگ شدن ارزش های فرهنگی و سنتی جامعـه در اثر تصادم با جلوه های پررنگ و لعاب بیگانه که بیش از همه ، نسل جـوان را تحـت تـأثیر قرار داده است .
پس از مرور نظریه های ارائه شده ، می توان به این نتیجه کلی رسید که جرائم سـایبری ، به علت وسعت ، تنوع و ابعاد مختلفی که دارند، قابل تبیین با یک نظریـة واحـد نیسـتند؛ بلکه مجموعه ای از تحقیقات میان رشته ای و نظریه های متعـدد بـرای تبیـین ایـن گونـه جرائم لازم است .
در مقالة حاضر، دسته بندی سه گانه ای از نظریه های مطرح شده در مورد جرائم سایبری ارائـه شـد (نظریه هـای جـرم شـناختی ، روان شـناختی و جامعـه شـناختی ) و دیـدگاه نظریـه هـای جامعه شناختی در رابطه بـا جـرائم سـایبری (اینترنتـی ) و راهکارهـای آنـان در راسـتای پیشگیری از این نوع جرائم مورد بررسی قـرار گرفـت ."