Abstract:
در سال های پیش از پیروزی جنبش مشروطیت برخی از نخبگان و مورخان ایرانی ، پیشرفت ژاپن را مورد توجه قرار دادند و تلاش کردند علل آن را تبیین کنند.مساله پژوهش حاضر توصیف و تحلیل چگونگی پیشرفت و ترقی ژاپن از منظر این نویسندگان است. گردآوری داده های اطلاعاتی بر اساس روش کتابخانه ایی انجام یافته است.مهم ترین نتایج بدست آمده نشانگر آن است که آثار تاریخی مورد مطالعه با گذار از توصیفات صرف به تبیین های عقلانی از مقوله ترقی و مدل ژاپنی آن پرداخته اند.شکاکیت و دیدگاه انتقادی و انواع تبیین های عقلانی در این آثار مشاهده می شود.ایشان تلاش کرده اند با تبیین چرایی و چیستی جریان ترقی خواهی ژاپنی ها الگویی مناسب برای حرکت ترقی خواهانه ایرانیان ارایه کنند.
Machine summary:
"تحلیل های هدایت از پیشرفت ژاپن مشحون از تبیین های علی و تفسیری است یعنی تلاش میکند همزمان به چرایی و چگونگی پیشرفت و ترقی ژاپن پاسخ دهد در یک نمونه جالب وی با مقایسه وضعیت روسیه و ژاپن قاطعانه اظهار نظر میکند که ژاپون بر روسیه پیروز خواهد شد (چند ماه قبل از آغاز جنگ و دو سال پیش از پیروزی ژاپن ) چرایی و چگونگی آن را نیز چنین تبیین میکند این قوم محاسبه گرند، اسباب و علل فنی را آماده کرده اند و روحیه رزم جویی و شجاعت خود را به تنبلی ها و تجملات تمدن غربی نیالوده اند و حتی عاشقانه های ایشان ٢ نیز رزم خواهی و شجاعت در میدان نبرد را تبلیغ میکند: «ژاپنی در هیچ فنی محتاج خارجی نیست ، جوانانی که به خارج فرستاده اند در تحت مراقبت سرپرستان هنر آموخته و ثمر بخشیده اند.
نگاه او به غرب نه از سرتحیر و انفعال بلکه از منظر منظر آگاهی و نقد خردمندانه بود از این روی در ١٨٦٨ طی فرمانی به مردم راه پیشرفت و ١ - مدعی است : گسترش اختراعات و اکتشافات و تولیدات صنعتی ارزان به حدی است که حتی آمریکایی ها و اروپایی ها هم تعجب میکنند برای نمونه در دهات ژاپن هم برق و توریین های آبی توسط خود ژاپنی ها ساخته و نصب شده اما آمریکا و اروپا هنوز این طور نیست (همان : ٥٥-٥٤).
در سال های پیش از صدور فرمان مشروطیت دو ایرانی به این کشور سفر کردند و هریک به فراخور سطح معلومات و مشاهدات خود به توصیف مدل ژاپنی ترقی خواهی و ١ - مینویسد ترجمه کدهای ناپلئون زمینه را برای قانون گرایی این کشور فراهم کرد و گشایش پارلمان آن را استوار ساخت ، دو مجلس اعیان با ٣٠٠ نفر عضو از شاهزادگان و اشراف و نجبا که انتصابی هستند و مجلس نواب که ٣٦٩ نماینده اقشار مختلف مردم و انتخابی هستند؛ نطام پارلمانی ژاپن را شکل داد (همان : ١٢٣-١٢٢)."