Abstract:
عبارت «الیاسین» بخشی از یک آیة قرآنیاست که فقط یک بار و در آیة 130 سورة مبارکة صافات به کار رفتهاست. مجال تفسیر این آیه با توجه به شرایط ویژة آن، معرکة ارائه و تقابل آرای متفاوت تفسیری است. گروهی از مفسران شیعه بر اساس روایات تفسیری ذیل آیه و اینکه یکی از اسامی پیامبر(ص) «یس» است و احتمالاً برای اثبات فضیلتی برای اهل بیت(ع)، قرائت صحیح آیه را «سلام علی آلیاسین» و مراد از این عبارت را اهل بیت پیامبر(ع) دانستهاند که طبیعتاً با این فرض، سلام و درود موجود در آیه، مختصّ ایشان خواهد بود. اما گروهی دیگر از مفسران شیعه و اکثر مفسران اهل سنت با توجه به قرینههایی مانند قرائت مشهور، شکل ساختاری کلمه و سیاق و سباق، این واژه را شکل دیگری از واژة الیاس و مراد اصلی از آن را خود حضرت الیاس دانستهاند. از آنجا که مهمترین دلیل طرفداران صحّت قرائت به آلیاسین که مراد از آن اهل بیت(ع) است، روایات تفسیری ذیل آیه میباشد که به صورت جامع بررسی و نقد نشدهاند، در پژوهش پیش رو برای تبیین و دستیابی به مفهوم و مصداق اصلی عبارت «الیاسین»، با بهرهگیری از برخی شواهد قرآنی، لغوی و دیدگاههای تفسیری، به بررسی و نقد روایات تفسیری ذیل آیه و برخی دیدگاه تفسیری برخی موافقان پرداخته میشود و در نهایت، به ضعف و غیر قابل استناد بودن روایات تفسیری و صحّت قرائت آیه به صورت الیاسین که مراد از آن خود حضرت الیاس است، دست خواهیم یافت. در اینکه مفهوم آیه، سلام بر حضرت الیاس باشد، هیچ نفی فضیلتی از اهل بیت(ع) نشدهاست و «آلیس» بودن اهل بیت (به معنی اهل بیت پیامبر بودن و جایگاه والای ایشان در نزد خداوند) با استناد به برخی دیگر از آیات قرآنی و شواهد روایی بهراحتی اثبات میشود.
Machine summary:
"با توجه به وجـود تعدادی روایت تفسیری ذیل این آیه که اکثرا در منابع شیعی نقـل شـده انـد، ایـن سـؤال مطـرح است که روایات مـذکور در چـه حـدی از اعتبـار صـدوری، سـندی و محتـوایی هسـتند و آیـا میتوانند دلیلی مستند بر صحت قرائت و مفهوم آیه به صورت «سلام علـی ال یاسـین » بـه معنـی اهل بیـت پیـامبر(ع ) باشـند؟ همچنـین ، قـراین تفسـیری تعیـین مصـداق آیـه ، ماننـد واژه شناسـی، بهره گیری از سیاق و قرائت مشهور چه نقشی در کشف تبیین مراد جدی آیه دارند و همـاهنگی یا ناهماهنگی این قراین با روایات تفسیری ذیل آیه چگونه تحلیل میشود؟ ٢ـ پیشینۀ پژوهش آیۀ ١٣٠ سورة صافات را میتوان یکی از بحث انگیزترین آیات قرآنی دانست که مفسـران مسلمان به بیان مراد جدی آن پرداخته اند.
بررسی نکتۀ قابل تأمل در نقل این روایت ، اشتباه فاحشی است کـه بـه دسـت حاشـیه نـویس کتـاب (فرج الله حسینی) رخ داده است ؛ چراکه وی در حاشیۀ روایـت مـذکور، در مقـام تأییـد دیـدگاه ابن عباس از سوی دانشمندان اهل سنت ، ادعا میکند آنان ایـن روایـت را در کتـاب هـای معتبـر خود آورده اند و به عنوان مثال ، به کتبی مانند تفسیر کبیر، شواهد التنزیل ، در المنثـور، الصـواعق المحرقه ، روح المعانی و...
در پایـان ، وی بـا ذکر روایتی از امام صادق (ع ) به نقل از حضرت علی (ع ) میفرماید: «یـس ، رسـول خداسـت و آل یس ما هستیم » و نیز با اشاره به اینکه در کتاب عیون أخبار الرضا(ع ) نیز روایتی نظیر ایـن روایـت نقل شده است ، دو روایت مذکور را به شرطی صحیح میدانـد کـه آیـه بـه صـورت «ال یاسـین » قرائت شود، همان گونه که نافع ، ابن عامر، یعقـوب و زیـد قرائـت کـرده انـد (ر."