Abstract:
هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه افسردگی، کیفیت روابط و حمایت اجتماعی با انگیزه های مصرف سیگار و قلیان دانشجویان ﺑﻮد. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺪف، ﮐﺎرﺑﺮدی و ﺷﯿﻮه اﺟﺮا ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﻮد. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻤﺎم داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺳﺎل 1395-1394 ﺑﻮد. ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ را 300 ﻧﻔﺮ از داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺷﻬﺮ ﮐﺮج )ﺧﻮارزﻣﯽ، آزاد و ﺗﻬﺮان( در ﺳﺎل ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ 1395-1394 ﺗﺸﮑﯿﻞ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺧﻮﺷﻪ ای از ﺟﺎمعه مورد نظر انتخاب گردید. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه انگیزه های مصرف کوپر (DMQ-R) (1998)، پرسشنامه افسردگی بک (BDI) (1961)، پرسشنامه کیفیت روابط پیرس و همکاران (QRI) (1991)، و پرسشنامه حمایت اجتماعی واﮐﺲ (SSI) (1986) اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد، اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی (اﻓﺰاﯾﺸﯽ، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ای و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ) ﻣﺼﺮف ﺳﯿﮕﺎر و ﻗﻠﯿﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎداری داﺷﺖ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی (اﻓﺰاﯾﺸﯽ، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ای و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ) ﻣﺼﺮف ﺳﯿﮕﺎر ﻗﻠﯿﺎن داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺑﻮد. از ﺑﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ رواﺑﻂ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی (اﻓﺰاﯾﺸﯽ، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ای و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ) ﻣﺼﺮف ﺳﯿﮕﺎر و ﻗﻠﯿﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻌﻨﺎداری داﺷﺖ؛ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد، از ﺑﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ رواﺑﻂ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی (اﻓﺰاﯾﺸﯽ، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ای و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ) ﻣﺼﺮف ﺳﯿﮕﺎر و ﻗﻠﯿﺎن داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺑﻮد. از ﺑﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﺎﻧﻮاده و دوﺳﺘﺎن ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی (اﻓﺰاﯾﺸﯽ، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ای و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ) ﻣﺼﺮف ﺳﯿﮕﺎر و ﻗﻠﯿﺎن راﺑﻄ منفی و ﻣﻌﻨﺎداری داﺷﺖ و از ﺑﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﺎﻧﻮاده و دوﺳﺘﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی اﻓﺰاﯾﺸﯽ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺑﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﺎﻧﻮاده ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ای اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮد.
Machine summary:
افسردگی، کیفیت روابط ، حمایت اجتماعی، انگیزه های مصرف سیگار و قلیان 1 مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی دوره ٣، شماره ١/٤، بهار ١٣٩٦، صفحات ١٩- ١ مطالعه ای مقطعی نشان داد، استعمال دخانیات با افسردگی رابطه دارد بدین صورت که افراد سیگاری نسبت به افراد غیر سیگاری افسرده تر بودند.
انگیزه های مقابله ای به فرار از اثرات منفی مربوط به تنش که با مصرف الکل و مواد کاهش پیدا میکند (کوپر، ١٩٩٤، به نقل از یاوری، ١٣٩١)؛ بنابراین با توجه به شیوع نسبتا بالای مصرف سیگار و قلیان در بین دانشجویان ، شناخت عواملی که باانگیزه ی مصرف این مواد در ارتباط است و میتواند تا حدی آن ها را پیش بینی کند، برای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی آنان میتواند مفید واقع شود و به طراحی و تدوین مداخلات پیشگیرانه کمک میکند.
جدول ٦- خلاصه نتایج رگرسیون به روش همزمان برای پیش بینی انگیزه های افزایشی مصرف سیگار و قلیان از روی کیفیت روابط متغیر متغیرهای R R٢ (٢٩٦ و ٣) P F ضرایب T P آماره هم خطی دوربین ملاک پیش بین استاندارد واتسون VIF Toleranc BETA e انگیزه عمق ٠/١٩ ٠/٠٣ ٣/٩١ ٠/٠٠٩ ٠/٠٦- 0/25 -1/13 1 0/99 1/94 افزایشی روابط حمایت -0/17 1/01 0/99 0/003 -3/02 اجتماعی تعارضات 1/51 0/08 0/13 1/01 0/99 بین فردی نتایج جدول (٦) نشان میدهد، میزان F مشاهده شده (٣/٩١ =(٢٩٦ و ٣) F؛ ٠٠٠٩=P ) معنادار بوده و تقریبا ٠/٠٣ درصد از واریانس متغیر انگیزه های افزایشی به وسیله ی مؤلفه های کیفیت روابط قابل پیش بینی میباشد (٠٣ /٠=R٢).
Ph. D Graduated in Department of Psychometric, Faculty member Kharazmi University Tehran Branch, Tehran, Iran Abstract The present study was aimed to examine the relationship between depression, quality of relationships, and social support with motives of smoking and using shisha.