Abstract:
با دگرگونی آموزش زبان دوم از آغاز سده نوزدهم رویکردها و روشهایی همچون روش دستور-ترجمه، روش شنیداری-گفتاری و روش مستقیم در این زمینه به کار گرفته شدهاند؛ با طرح نظریهی آموزش زبان ارتباطی نیز رویکردهای محتوامحور متعدّدی شکل گرفت. آموزش مبتنی بر داستان یکی از رویکردهای مهم آموزش زبان دوم است که در مقالهی حاضر معرّفی گردیده و نشان داده میشود که برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان به عنوان رویکردی کارآمد میتواند مورد توجه قرار گیرد. در این نوشتار پس از مروری کلّی بر روشهای مختلف آموزش زبان و بیان اهمیت هر یک، بر آموزش مهارت زبانی از طریق داستانگویی تاکید می شود و از میان داستانهای موجود در زبان فارسی داستانهای مثنوی که برآمده از ارزشهای عام بشری هستند به عنوان منبعی معتبر برای تولید محتوای آموزشی انتخاب میگردند. با این انتخاب علاوه بر معرفی جنبه های مختلف فرهنگ ایرانی اسلامی میتوان به یک رویکرد بومی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان نیز نزدیک شد.
With the development of second language teaching since the beginning of the nineteenth century, approaches and methods such as grammar-translation method, audio-lingual method and direct method have been employed in this field; several content-based approaches was also emerged by introducing the theory of communicative language teaching. Story-based instruction is considered as one the major approaches of second language teaching, which is introduced in the present paper, and it is shown that it can be considered as an efficient approach for teaching Persian language to the non-Persians. After reviewing the various methods of language teaching and explaining the importance of each one, this paper has emphasized on teaching language skills through storytelling. Among the stories in Persian language, Masnavi stories are selected as an authoritative resource for producing educational content, which are derived from human common values. In addition to introducing various aspects of Islamic Iranian culture, a native approach in teaching Persian language to the non-Persians would be achievable through this choice.
Machine summary:
در این نوشتار پس از مروری کلی بر روشهای مختلف آموزش زبان و بیان اهمیت هر یک، بر آموزش مهارت زبانی به روش داستانگویی تأکید می شود و از میان داستانهای موجود در زبان فارسی ، داستانهای مثنوی کـه برآمده از ارزشهای عام بشریاند به عنوان منبعی معتبر برای تولید محتوای آموزشی انتخاب می شوند.
این نوشتار می کوشد پس از بررسی رویکردهای آموزش زبان دوم و بیان اهمیت رویکرد ارتبـاطی ، نظریه ای را که کمتر مورد توجه قرار گرفته و آن آموزش زبان فارسـی بـر پـایة داسـتان اسـت بـه مخاطبـان معرفـی کنـد و آنگـاه بـه صـورت نمونـه ای ، کـاربرد ایـن رویکـرد را بـا توجـه به داستانهای مثنوی معرفی نماید.
با توجه به آنچه که گفته شد پرسش اصلی این مقاله آن است کـه رویکـرد آمـوزش زبـان براساس داستان چیست و چه کارایی هایی را در بردارد؟ و نیز، داستانهای مثنوی چگونـه و تـا چه حد می توانند در این رویکرد مورد استفاده قرار گیرند؟ پیشینة پژوهش آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، یک ضرورت و رشـته ای نـوین در دانـشگاههـای کشور است ؛ بنابراین شگفت انگیز نیست که پژوهش های انجام شده در این زمینه ، به طـور کلـی اندک شمارند.
برای نیل به این هدف باید مهم ترین ابزار ارتباط موفق را در اختیار داشـت و آن چیـزی نیـست جز آگاهی از جنبه های مختلف فرهنگی زبان مقصد؛ مانند استفاده از کنایه یا طنز کـه در زبـان فارسی یک رسم و عرف فرهنگی به شمار می آید که اگر فراگیرندة زبان از آنها اطـلاع نداشـته باشد نمی تواند، ارتباطی موفق برقرار کند.