Abstract:
گروهی از ایرانیان مقیم عثمانی، روزنامه اختر را به زبان فارسی و در شهر استانبول پایتخت
عثمانی چاپ و منتشر کردند که از راههای مختلف به مرزهای ایران وارد و در اختیار
روشنفکران ایرانی قرار گرفت. روزنامه اختر در عصر ناصری، نقش بسزایی در انتقال افکار و
اندیشه های نوین دنیای غرب به جامعه ایران ایفا کرد و در تحولات و جریاناتی که به انقلاب
مشروطیت سال 1324 ه. / 1906 م. ایران منتهی گردید، تاثیر گذار بود. بر این اساس سوالی
که مطرح است اینکه : روزنامه اختر مناسبات فرهنگی و اقتصادی ایران و عثمانی را چگونه
منعکس می کرد ؟ و نظر روزنامه در این خصوص چه بود ؟ در این رابطه می توان گفت ؛
روزنامه اختر مناسبات فرهنگی و اقتصادی ایران و عثمانی را خیرخواهانه و غیرجانبدارانه
منعکس می کرد و به دنبال برقراری روابط دوستانه میان دو کشور بود.
Machine summary:
"در نهایت با فتوای معروف میرزای شیرازی در نجف اشرف مبنی بر تحریم استعمال تنبـاکو و همراهی گسترده و یکپارچه مردم با این فتوا، مخالفت ها به ثمر می نـشیند و ناصـرالدین شـاه تحت فشار مخالفان داخلی و خارجی (مردم و روحانیون از یک سو و روس ها به عنوان رقیـب استعماری انگلیس از سوی دیگر) تن به شکست می دهد و فرمان لغو امتیازنامه رژی را صـادر می کند که خبر آن در روزنامه اختر منعکس می شود: «از قرار اخبار موثوقه که از ایـران رسـیده دولت علیه ایران نظر به پاره ای ملاحظات صلاح و صرفه ملت را در توقیف عمل رژی دانسته آن را موقوف داشته ، به عمـوم حکـام و ممالـک محروسـه ایـران نیـز از آن معنـی بـه واسـطه تلگرافنامه ها آگاهی داده شده است که مراتب را به اهالی اعلان و اخبار نمایند».
اما به استناد روزنامه اختر، شرکت مونوپول در عثمانی نیز بعد از حدود پنج سال فعالیت به علت عدم اجرای تعهدات خود اعلان ورشکستگی کرد و دو تن از تجار سرشناس ایرانی مقیم استانبول به نام های عبدالکریم بیک و عبدالحمید بیک جواهری زاده درصدد خرید امتیاز شرکت مزبور برآمده و در این باب مذاکراتی هم انجام می دهند که روزنامه اختـر در یکـی از آخـرین شماره های سال بیست وسوم انتشارش (آخرین سال حیات اختر) ضـمن درج ایـن خبـر، ابـراز امیدواری می کند که واگذاری امتیاز شرکت مونوپول به تجار ایرانـی مـی توانـد موجـب رونـق 1 تجارت تنباکو فروشان ایرانی شود و جبران مافات شود."