Abstract:
تاریخ نگاری درباری ایران به عنوان روایتی رسمی از حکومت، دیرپاترین گونه از انواع متنوع
تاریخ نگاری ایران است. این پژوهش با رویکردی توصیفی - تحلیلی به به سیر این نوع
تاریخنگاری در ادوار مختلف پرداخته و به چرایی اهمیت مورخان در دربارهای حکومتی و
همچنین به جایگاه آنان در دربارهای مختلف پادشاهان و نقش اوضاع سیاسی در تکوین این
سبک تاریخنگاری به همراه اهداف آن اشاره ای داشته است . پرسش اصلی این پژوهش ،
دستیابی به عناصر تاثیرگذار در تبیین پارادایم حاکم بر تاریخنگاری درباری هر دوره است ،
مفروض این پژوهش آن است که عوامل تاثیرگذار بر تاریخنگاران درباری ایران حال و هوائی
ثابت داشته و با وجود تغییر پیاپی سلسله ها این افکار و اصول تغییری نداشته است
Machine summary:
"برخی از این سلسله ها مانند آل زیار نمایندگان تجدیـد حکومـت ساسـانی و سـنت زردشـتی واقعی بودند، برخی دیگر همچون آل بویه و صفاریان متعلق به جناح تـشیع یـا فـرق التقـاطی بودند که از نظر دستگاه رسمی خلافت بدعت گزار محسوب می گشتند و به نظـر آنـان مفـاهیم الهیات که بازتابی در شیوه خلافت نداشته و مهم تر از تکامل واقعی تاریخی بوده است و دسته سوم دولت های بودند که با وابستگی به دربار خلافت هم خود را از شر مدعیان رهانیدند و بـه این سبب در آرامش به دست آمده از این رهگذر به اموری ماننـد تـاریخ نگـاری توجـه نـشان دادند ١ که این عنایت به تاریخ نگاری ، سبب شد تا نه تنهـا تـواریخ مربـوط بـه ایـن سلـسله هـا نگاشته شود، بلکه حتی با ترجمه تاریخ طبری به زبان فارسی در خراسان ، تاریخ نویسی به زبان فارسی و توجه به فرهنگ ملی مطرح شد ٢ و نیز در کنار تـاریخ نگـار منحـصرا اسـلامی شـکل 3 گرفت که در نهایت به تولید آثاری همچون شاهنامه منثور منصور ابن عبدالرزاق انجامید.
آزادی و حمله به دیکتاتور از سوژه های مورد علاقه مورخان ایرانـی ایـن دوره بـود، آنـان مسببان داخلی و خارجی روی کارآمدن رضاشاه را مورد هجمه قرار دادند، آنـان کوشـیدند بـا نگارش آثاری در مورد خاندان قاجار، نقش انگلیس در مسائل سیاسی ایران و ستم هـای دوران بیست ساله حکومت رضاشاه به آنچه را مورد توجه حکومـت پهلـوی بـود بـه چـالش جـدی بکشانند؛ امری که البته از اوضاع سیاسی آن روزهـای ایـران نـشأت مـی گرفـت ، بـرای نمونـه می توان به اثر حسن مکی در باب احمد شاه قاجار، محمود محمود روابـط ایـران و انگلـیس و همچنین به اثر کمتر شناخته شده لطفعلی بریمانی اسرار املاک شاهنشاهی در سال ١٣٢٤ اشاره کرد."