Abstract:
پژوهش پیش رو با هدف تمهید زمینهی برنامهریزی، به شناسایی سطح توسعهیافتگی کشاورزی شهرستانهای استان کرمانشاه پرداخته است. در این راستا از 52 شاخص توسعهی کشاورزی در زیربخشهای گوناگون بهرهگیری شده است. پس از رفع اختلاف مقیاس و وزندهی به هر شاخص با استفاده از روش تحلیل مؤلفههای اصلی، شاخص ترکیبی نهایی بهدست آمد. نتایج گویای آن است که بیشترین ضریب اختلاف بین شهرستانهای استان در زمینهی شاخصهای ترکیبی نهادی، نیروی انسانی و زیرساختی وجود دارد. از نظر سطح توسعهی کشاورزی شهرستانهای کرمانشاه و اسلامآباد غرب در رتبههای اول و دوم و شهرستانهای پاوه و ثلاث باباجانی در مرتبهی یازدهم و دوازدهم قرار گرفتند. همچنین وجود رابطهی مثبت و معنادار بین توسعهی زیرساختی و نهادی کشاورزی با توسعه در سایر زیربخشهای کشاورزی به تأیید رسیده است. بنابراین توجه به توزیع متوازن توسعه در بخش کشاورزی استان با تأکید بر توسعهی زیرساختی، نهادی و نیروی انسانی پیشنهاد شده است.
This research assesses the agricultural development level of Kermanshah province''s townships in order to provide appropriate context for regional development planning. To do this we employed 52 indicators، and after removing the differencs among indicators from various scales and weighing them using factor analysis method the final compositional indicator was determined. The results show that the most variation coefficient exists for agricultural infrastructures، work force and institutional composite indexes; Also Kermanshah and Eslamabad- e Gharb placed first and second in developmental ranking and Pave and Salas & Babajani ranked eleventh and twelfth. Furthermore Pearson correlation approved positive so that a significant relation was seen between infrastructure and institutional indexes with other agricultural sub-sectors development. Therefore focusing on balanced agriculture development in the province with more emphasis on infrastructure، institutional and work force development was recommended.
Machine summary:
"مقایسه ی ضریب اختلاف حاصله در مورد شاخص های ترکیبی زیربخش های گوناگون، گویای آن است کـه بیشترین پراکنش بین شهرستانهای استان در زمینه ی شاخص ترکیبی سطح توسعه ی نهادی وجـود دارد کـه برابر ٠/٧١٤ محاسبه شده است و شهرستان کرمانشاه در این زمینه رتبه ی اول را کسب کرده اسـت .
ضـریب اخـتلاف شـاخص ترکیبی سطح توسعه ی زیرساختی نیز بالا بوده و برابر ٠/٥٦ محاسبه شده که نشانگر اختلاف و پراکندگی زیـاد بین شهرستانهای استان از نظر وضعیت زیرساخت های بخش کشاورزی است .
بر ایـن اساس به منظور کاهش نـابرابریهـای توسـعه ی کشـاورزی بـین شهرسـتانهـای مـورد بررسـی پیشـنهادها و راهکارهای ذیل ارائه میشود: بررسی شکل شمارهی ١ نشانگر آن است که شهرستانهای غربی استان شـامل پـاوه، ثـلاث و باباجـانی و قصرشیرین از نظر سطح توسعه ی کشاورزی جزء مناطق توسعه نیافته اسـتان شـمرده مـیشـوند.
نظر به این که بیشترین اختلاف بین شهرستانهای استان در مورد شاخص ترکیبی نهادی ملاحظه شـد و نیز، رابطه بین این شاخص با توسعه ی سایر زیربخش های کشاورزی از طریق آزمون همبستگی به اثبات رسید، پیشنهاد میشود برنامه ریزی در جهت نهادسازی، توسعه ی تشکل ها، تعاونیهـا، مراکـز خـدمات دولتـی و غیـر دولتی و نیز صنایع بخش کشاورزی که نقش اساسـی در توسـعه ی سـایر زیـربخش هـای کشـاورزی دارنـد، در اولویت قرار گیرد.
از آنجا که ضریب اختلاف شاخص ترکیبی توسعه ی زیرساخت های بخش کشاورزی بـین شهرسـتانهـای استان بالا بوده و رابطه ی این شاخص با توسعه ی سایر زیربخش هـای کشـاورزی تأییـد شـده اسـت ، پیشـنهاد میشود شهرستانهای با سطح توسعه ی کمتر، از نظر گسترش و تقویت زیرسـاخت هـای بخـش کشـاورزی در اولویت قرار گیرند."