Abstract:
نظریه گفتمان لاکلا و موفه یک نظریه شاخص در زمینه ساخت و پیشبرد گفتمان محسوب می شـود کـه در آن ، روابـط و عناصـر موجود در یک گفتمان و چگونگی هژمون شدن مسائل در جامعه به روشنی بیان شده است . با ایـن وجـود، اسـتفاده از ایـن نظریـه به دلیل ماهیت و خاستگاه سیاسی آن ، در زمینه مسائل اجتماعی از پویایی و تحرک لازم برخوردار نیست . از همین رو کاربسـت آن در زمینه های اجتماعی ، نیازمند برخی مداخلات است . تصور اجتماعی ، یکـی از مفـاهیم بنیـادینی اسـت کـه بـا توجـه بـه عناصـر تشکیل دهنده آن ، نقش تعیین کننده ای در تغییرات اجتماعی و میزان و کیفیت تحرک یک جامعه دارد و به دلیـل پیونـد خـوردن بـا برخی از مفاهیم از قبیل گفتمان ، بازنمایی اجتماعی ، اسطوره ، ساخت اجتماعی واقعیت و آیین ، می توانـد بـه بازشناسـی لایـه هـای درونــــی جریــــان هــــایی کــــه منجــــر بــــه تغییــــرات اجتمــــاعی در یــــک جامعــــه مــــی شــــوند، بیانجامــــد. این مقوله در میان ملت هایی که از تاریخ ، فرهنگ و اسطوره های نظری عمیقی در مـراودات اجتمـاعی خـود بهـره مـیبرنـد و یـا ارتباطات آیینی نقش مهمی در ذهنیت بخشی به زندگی آنها ایفا می کند، عینی تـر و از قابلیـت بـالاتری جهـت اسـتفاده در تـرویج گفتمان برخوردار است . این پژوهش بر اساس بخشی از یافته ها و مقولات به دست آمده از فرایند مصاحبه با دوازده نفـر از اعضـای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام پیرامون قابلیت ارتباطات آیینی جهت کاربست آن در ترویج مفاهیم توسعه ، صورت گرفته و قصد دارد با هدف ایجاد پویایی بیشتر در نظریه گفتمان ، کاربست این نظریه در امور اجتماعی نظیر توسعه را از این طریق تسـهیل نماید.
Machine summary:
"با این وجود، به دلیل اهمیت مسئله بی قراری ها و تفاوت های مؤثر تـاریخی و فرهنگی ملت ها، به نظر می رسد نیاز به مداخلاتی پرنفوذ و عینی تر باشد کـه بـر مبنـای ایـن پـژوهش ، «آیـین » و ارتباطـات آیینی که در نظریه جیمز کری و رودنبولر مورد اشاره قرار گرفته ، مـی توانـد یکـی از عناصـر مهـم در کنـار سـایر عوامـل (تصور اجتماعی و بازنمایی ) جهت پویایی بخشی به یک گفتمان محسوب شود.
با توجه به ملاحظات فوق ، یکی از نمونه های عینی که می تواند در چارچوب الگوی پیشنهادی فـوق مـورد مطالعـه و بررسی قرار گیرد، گفتمان چشم انداز ایران ١٤٠٤ در حوزه عمومی به عنوان افق برنامه ریـزی توسـعه بیسـت سـاله در تمـام ابعاد است ، که شواهد و پژوهش های صورت گرفته نشان مـی دهـد توفیـق چنـدانی جهـت تبـدیل شـدن بـه یـک گفتمـان عمومی پیدا نکرده و از همین رو بسیاری از سیاست ها و برنامه های اجراشده در این زمینه ، فاصـله چشـم گیـری بـا اهـداف چشم انداز مذکور داشته است (معمارزاده و دیگران ، ١٣٩٣: ٢).
لذا بر اساس نتایج به دست آمـده از تحلیـل گویـه هـای اظهارشـده از سـوی جامعـه آمـاری ایـن پـژوهش ، کـه مبـین قابلیت های متعدد ارتباطات آیینی در جامعه ایرانی است ، متاسفانه ترویج گفتمان توسعه در چارچوب ارتباطـات آیینـی بـا وجود مقوله های به دست آمده در این پژوهش چندان در برنامه ریزی ها و سیاست گـذاری مربـوط بـه تـرویج چشـم انـداز، جایگاه مورد اعتنایی پیدا نکرده است ."