Abstract:
علوم جنایی رفتار و آثار کنشگران جرم را مورد بررسی قرار داده و در این راستا از علوم دیگری مانند شیمی، فیزیک، زیست شناسی و برخی علوم انسانی مانند روان شناسی بهره می گیرد. علم شیمی با تولید ابزارهایی مانند روش کار جداسازی مواد تولید شده و یا مشخص کردن مواد مصرف شده، قادر است علوم جنایی را تقویت کند. هدف این مطالعه تبیین کارکردهای علم شیمی در علوم جنایی از طریق شناسایی تجهیزات و فرآیندهای اثرگذار شیمی در کشف جرایم و اولویت بندی این کارکردها در آزمایش های تحقیقات جنایی است. تحقیق حاضر از نظر روش های گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است و نظر خبرگان با روش دلفی جمع آوری و با بهره گیری از فن تحلیل سلسله مراتبی داده ها تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد در اغلب آزمایش های تحقیقات جنایی فرآیندهای شیمیایی کاربرد دارند و بیشترین کاربردها مربوط به الکتروفورز موئین، کروماتوگرافی، میکروسکوپ الکترونی و انواع طیف سنجی جرمی است که در بررسی های آزمایشگاهی تحقیقات جنایی مانند مو، الیاف، سموم و مواد مخدر، بیولوژی و بقایای گلوله و. . . مورد استفاده می باشد و در هر یک از این آزمایشات اولویت بندی متفاوتی برای کارکردهای شیمی توصیه می شود.
Machine summary:
"جدول ٨: اولویت بندی کارکردهای شیمی در بررسی جنایی بیولوژیکی کارکرد اولویت الکتروفورز مویین اول انواع طیف سنجی جرمی دوم انواع کروماتوگرافی سوم میکروسکوپ الکترونی چهارم نتایج حاصله از یافتـه هـای تحقیـق نشـان مـی دهـد در بررسـی جنـایی بیولـوژیکی الکتروفورز مویین کاربرد بیشتری داشته و بهره برداری از آن در این خصـوص نتیجـه بخش خواهد بود لذا جامعه خبره در این بررسی اولویت اول را به الکتروفـورز مـویین داده است و انـواع کرومـاتوگرافی ، طیـف سـنجی جرمـی و در نهایـت میکروسـکوپ الکترونی به ترتیب در اولویت های دوم ، سوم و چهارم را قرار گرفته اند.
بحث و نتیجه گیری این تحقیق بـا هـدف تبیـین کارکردهـای علـم شـیمی در علـوم جنـایی بـه دنبـال پاسخگویی به این سوال ها است که فرآیندهای مؤثر شیمی در علوم جنایی کدامند؟ و اولویت بندی این تجهیزات و فرآیندها در آزمایش های تحقیقات جنایی چگونه است ؟ در پاسخ سوال اول مشخص شد تجهیزات و فرآیندهای الکتروفورز مویین ، فرآیندهای جداسازی ، کروماتوگرافی ، میکروسکوپ های الکترونی و انواع طیف سنج های جرمی در این حوزه کاربرد بیشتری دارند و در پاسخ به سوال دوم اولویت بندی به کارگیری آنها در هر آزمایش شناسایی شد که عبارت است از: بررسی جنایی مو :امروزه در آزمایشگاه های علوم جنایی ، تکه هـای بزرگـی از مـوی انسان ها (یا حیوانات ) از صحنه جرم جمع آوری شده و با روش های ریخت شناسی به کمک میکروسکوپ و میکروسـکوپ الکترونـی بررسـی مـی شـود و ممکـن اسـت بـا نمونه های موی افراد مرتبط با صحنه جرم مقایسه شده و در نهایت منشأ آنها مشخص شود هر چند شناسایی مو توسط روش های مورفولوژیکی همواره معتبر نبوده و بـرای افزایش قابلیت اطمینان ، باید این کـار بـه وسـیله یـک تحلیـل گـر بـا تجربـه انجـام شود(فوکس ، ١٩٩٩: ٥٢٨)."