Abstract:
تاکنون فعل و گروه فعلی زبان فارسی با توجه به رویکردهای مختلفی، چون برنامه کمینهگرا، نظریۀ وابستگی و جز آن مورد بررسی و توصیف قرار گرفته است. تحقیق حاضر تلاش دیگری است در جهت توصیف ساختهای تحلیلی فعلی در چارچوب دستور واژینقشی. در این مقاله، در ابتدا مفاهیم و اصول پایهای این دستور به طور اجمالی بیان شده است و سپس با توجه به این مفاهیم و امکانات دستور واژینقشی، سعی شده است تا با ارائة قواعد عام ساختهای تحلیلی فعلی توصیف شوند. این قواعد عام، شباهت نقشی و نحوی فعلهای کمکی/ معین را به صورت مطلوبی نشان میدهند و کاملاً در راستای شباهت تکوینی این افعال هستند.
Machine summary:
توصیف ساخت های تحلیلی فعل در زبان فارسی براساس دستور واژینقشی دکتر مهرداد نغزگویکهن ( استادیار دانشگاه بوعلی سینا) تاریخ دریافت مقاله : اردیبهشت ١٣٨٧ تاریخ پذیرش مقاله : آبان ١٣٨٧ چکیده تاکنون فعل و گروه فعلی زبان فارسی با توجه به رویکردهای مختلفی، چون برنامه کمینه گرا، نظریۀ وابستگی و جز آن مورد بررسی و توصیف قرار گرفته است .
در مقابل ، در ساخت های تحلیلی یک خاصیت دستوری به صورت چند واحد مجزا، یعنی به صورت چند کلمه یا گروه کلمات است ، مانند صیغه های مختلف زمان دستوری آینده در زبان فارسی: خواهم رفت ، خواهی رفت ، خواهد رفت ، و جز آن ؛ در موارد اخیر زمان آینده با واحد زبانی جداگانه ، یعنی صورت مناسب فعل «خواستن »، نشان داده میشود.
» به صورت زیر خواهد بود(̅V همان V تیره در چارچوب نظریه X تیره است ؛ در قواعد سازه ای برای «عنصر پیش فعلی» و «فعل کمکی» به ترتیب علامت های اختصاری PR و Aux را بر گزیده ایم ): / (به تصویر صفحه مراجعه شود) با جرح و تعدیل قاعدة c فوق میتوان تمامی ساخت های تحلیلی فعلـی و حتـی ترکیبـی را پوشش داد و به تعمیمی کلی دست یافت : / قاعده فوق به این معنا است که کلیه گروه ها (NP/AP/PP/VP) میتوانند در مقام عنصـر پیش فعلی قرار گیرند.
» برای نمایش جملۀ مزبور باید فعل AUX دارای این مشخصه های تمایز دهنده باشد: TENSE=PRESENT, MOOD= SUBJUNCTIVE نمودار درختی جمله ذکر شده به صورت زیر خواهد بود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) ٣.