Abstract:
اتحاد مسلمانان از موضوعات مورد توجه قرآن کریم و سایر متون اسلامی از جمله نهج البلاغه است. این دعوت مبناهایی از قبیل وجود، خدا، جهان، انسان و وظیفهشناختی دارد. مبانی توجیه کنندگان نظری یک اندیشه یا یک اقداماند. البته ضرورتی ندارد که همه مبانی به بیان درآیند، بلکه از نحوه دعوت و عمل میتوان به بازخوانی آنها توفیق یافت. در این مقاله ربط و نسبت این مبانی بررسی شدهاند. این مبانی دعوت مسلمانان به اتحاد را امری موجه و ضروری میکنند؛ برای مثال در مبنای خداشناختی، لازمه اعتقاد به توحید سریان آن در همه سپهرهای زندگی از جمله سپهر اجتماعی است که همگرایی یکی از نمودهای بارز آن است.
Machine summary:
"بنابراین پرداختن به امور دنیوی، آدمی را به مسابقهای تمامنشدنی فرامیخواند که در این مسابقه نه تنها رابطه با دیگران رنگ میبازد، بلکه خود انسان هم بیآنکه متوجه شود، درگیر رنجی تمامنشدنی میشود؛ زیرا از جمله ویژگیهای ماهوی دنیا در نهج البلاغه غنا و فنا و عبر و غیر است و همه اینها رنج را به دنبال میآورد، در حالی که اگر آدمی از دنیا فراتر رود، میتواند در اندیشه اتحاد با سایر انسانها بهویژه مسلمانان باشد.
ب) زمینهساز تحقق اهداف بعثت امام علی(ع) در نهج البلاغه آدمیان را از آن جهت به اتحاد دعوت میکند که اتحاد میتواند زمینهساز تحقق اهداف خداوند از بعثت باشد، بنابراین یکی از کارکردهای اساسی اتحاد آن است که اهداف بعثت محقق میشود؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) زمانی به ظهور رسید که در میان مردم از یکپارچگی خبری نبود و ایشان با ظهور خود، وحدت را به ارمغان آورد: «و أهل الأرض یومئذ ملل متفرقة، و أهواء منتشرة، و طرائق متشتتة، بین مشبه لله بخلقه، أو ملحد فی اسمه، أو مشیر إلی غیره، فهداهم به من الضلالة، و أنقذهم بمکانه من الجهالة».
اگر سعادت را یک ارزش اجتماعی در نظر داشته باشیم، میتوانیم این ادعا را بیان کنیم که بدون دستیابی به اتحاد نمیتوان به سعادت امیدوار شد؛ زیرا خداوند به هیچکس در نتیجه اختلاف، خیر و سعادتی نمیدهد: «إن الله سبحانه لم یعط أحدا بفرقة خیرا ممن مضی، و لا ممن بقی»؛<FootNote No="52" Text=" نهج البلاغه، حکمت ۱۷۶."