Abstract:
مقالة حاضر به بررسی مؤلفهها و شاخصهایی میپردازد که باعث تأثیر اخلاقی ـ تربیتی زیارت بر زائران میشوند. این مؤلفهها تا پنج مورد شمارش شدهاند. عامل نخست، اعتقاد و ایمان به زیارتشونده به عنوان پیامبر یا امام است. عامل دوم، عشق و علاقة زائر به مزور است و در واقع، زیارت بدون علاقه به مزور معنا ندارد. عامل سوم، شخصیت و جایگاه مزور است. عامل چهارم، برخورداری زائر از آمادگی پیشین از طریق اجتناب از گناه و استغفار از گناهان پیشین است. عامل پنجم، نیز احساس حضور در محضر مزور میباشد که از طریق شیوههایی؛ مانند اذن دخول تقویت میشود.
Machine summary:
هر قدر باور فرد به اين امور دربارة اهل بيت: بيشتر باشد و آنها را در عمق وجود خود بيشتر پذيرفته باشد، با توجه بيشتري زيارت خواهد کرد و از آثار اخلاقي و تربيتي آن بهرة بيشتري خواهد برد.
ازاينروست که ميبينيم در برخي زيارتنامههاي اهل بيت: ، زائر به بيان اعتقادات ديني خود ميپردازد؛ برای نمونه، در زيارت جامعة کبيره، در اوايل زيارتنامه آمده است: «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا الله وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ كَمَا شَهِدَ اللهَ لِنَفْسِهِ وَ شَهِدَتْ لَهُ مَلَائِكَتُهُ وَ أُولُو الْعِلْمِ مِنْ خَلْقِهِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ الْمُنْتَجَبُ وَ رَسُولُهُ الْمُرْتَضَى أَرْسَلَهُ بِالْهُدى وَ دِينِ الْحَقِ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْـرِكُونَ، وَ أَشْهَدُ أَنَّكُمُ الْأَئِمَّةُ الرَّاشِدُونَ الْمَهْدِيُّونَ الْمَعْصُومُونَ الْمُكَرَّمُونَ الْمُقَرَّبُونَ الْمُتَّقُونَ الصَّادِقُونَ الْمُصْطَفَوْنَ الْمُطِيعُونَ لله الْقَوَّامُونَ بِأَمْرِهِ الْعَامِلُونَ بِإِرَادَتِهِ الْفَائِزُونَ بِكَرَامَتِه» (صدوق، 1413 ق، ج2، ص611).
» بر اين اساس، زیارت از نظر اخلاقی و تربیتی، زمانی بر زائر تأثيرگذار است که به زيارتشونده علاقه و عشق بورزد، و او را دوست بدارد و محبتش را در وجود خود احساس و ابراز کند.
3. شخصيت زيارتشونده معمولاً افراد به زيارت کساني ميروند که معتقدند آنان نزد خداوند جايگاه والايي دارند و هدفشان از زیارت آنان کسب فيض است و میخواهند از حضور در کنار مرقد آن بزرگان بهرة معنوي ببرند.
بدين ترتيب، کسيکه اهل گناه است، در وجود خود هيچ سنخيتي با خدا يا اولياي او احساس نميکند و لذا امکان بهرهمندي از زيارت براي او بعيد مينمايد.