Abstract:
از موضوعات مهم و کاربردی مبحث نکاح، مسئله حق حبس است که برای زوجه یک امتیازی در جهت استیفای مهر مهیا میشود که به موجب آن، زوجه حق دارد از عمل به وظایف زناشویی خودداری نماید، بدون آنکه این عمل او نشوز محسوب شود و از این طریق زوج را در مورد پرداخت مهر تحت فشار بگذارد. این مقاله درصدد تحلیل منطقی با رویکرد تطبیق مباحث علم منطق در ابعاد قابل بررسی این موضوع حق حبس زوجه است. نوشتار حاضر میتواند با وجود اختلافات در نظریات فقها و کمتوجه نمودن قانون مدنی در حوزه حقوق که تنها در دو ماده 1085 و 1086 متعرض شده است، امکان حل بسیاری از پرسشهای مهمی که در مورد شرایط حق حبس، قلمرو حق حبس و مسقطات آن وجود دارد ارائه دهد. باتوجه به اهمیت موضوع، برخی یافتههای این تحقیق عبارتند از: نظرات صواب منطقی در دیدگاه حق حبس زوجه صورت بگیرد. و نیز شیوه تطبیق گزارههای منطقی بر محل بحث و اثبات این فرضیه که دانش منطق میتواند در صحت و سقم استدلالهای یک موضوع فقهی- حقوقی (حق حبس زوجه) که زیر-شاخه علوم انسانی قرار گرفته کمک و به مطمحنظر برساند.
Machine summary:
"تحلیل منطقی حق حبس در حوزه نکاح هادی کرمی 1 چکیده از موضوعات مهم و کاربردی مبحث نکاح، مسئله «حق حبس» است که برای زوجه یک امتیازی در جهت استیفای مهر مهیا میشود که به موجب آن، زوجه حق دارد از عمل به وظایف زناشویی خودداری نماید بدون آنکه این عمل او نشوز محسوب شود و از این طریق زوج را در مورد پرداخت مهر تحت فشار بگذارد.
منظور از اشتراک لفظ آن است که: یک لفظ صلاحیت داشته باشد که بیش از یک معنی را بفهماند و نیز بیشتر مغالطاتی که اتفاق میافتد از همین نوع میباشد (ابنسینا،پیشین: 13) در این ماده قانونی از کلماتی مثل: «تسلیم نشده» که روشن نیست که آیا بطور کامل قبل از دخول، مهر را باید بدهد یا خیر؟ و همچنین در واژه «وظایف» که کلمهای است عام، که در دو معنای تمکین خاص و عام مورد استفاده قرار میگیرد.
در ماده 1086 قانون مدنی ایران، موضوع ساقط شدن حق حبس با تمکین زوجه مورد بررسی قرار گرفته است که البته مسألهای که مورد بحث حقوقدانان در ذیل این ماده قانونی واقع شده است اینکه در حالت اکراه و اجبار اگر زوج مهر را بپردازد پس از زوال این دو حالت، زوج دیگر حق رجوع به مهر را ندارد؛ اما با بررسی منطقی صورت گرفته فهمیده شد که حداقل در حالت اجبار زوج بتواند به مهر رجوع کند."