Abstract:
عصر قاجار عصر تحول علم طب در ایران است. بهمنظور درک و شناخت عوامل مؤثر بر این تحول، این پژوهش به روش کتابخانهای و به شیوهی توصیفی-تحلیلی عوامل اجتماعی-فرهنگی را مدنظر قرار داده و پرسشی را مطرح نموده است: کدامین عوامل اجتماعی- فرهنگی در تحول طب نوین در ایران عصر قاجار نقش داشتهاند؟ با این فرض که عوامل اجتماعی-فرهنگی در تحول، رواج و گسترش طب مدرن دخالت داشتهاند، مجموعهای از عوامل مانند اعتقاد به برتری نحوهی آموزش نوین، رسوخ تفکر برتری طب مدرن، سهل گیری در برخی مسائل اجتماعی-فرهنگی در کنار عواملی همچو رقابت و برابری نمودن مردم در مراجعه به پزشک خارجی، به رخ کشیدن دارایی و قدرت مورد کنکاش قرار گرفت. برآیند تحقیق ضمن تأیید فرضیه نشان داد که هرکدام از عوامل اجتماعی-فرهنگی در کنار هم و بهاندازهی نیروی خود مؤثر بودهاند.
The devotional cisterns as a facility for all and necessary for the city, according to their position in the urban context and position of influence in the culture and daily life, excluding storage and supply of safe and fresh drinking water had other functions, as well. Beliefs which were rooted in iranian and Islamic culture were affected in that monuments and everyday interactions by their clients. Base on the above, the question of the study is that in addition to providing drinking water, what were the other functions of endowment cisterns of Tehran? This research has studied documents, libraries, interviews and direct observations, the way cross descriptive and analytic to find the ancillary functions of devotional cisterns in Tehran Qajar era. Results of this study suggest that the functions were cultural, social and economic attitudes and have a direct relationship with beliefs and lifestyle. At the same time, sometimes these buildings had some functions that were not consistent with the intent of the donor and the norms of society.
Machine summary:
٤. پیشینه تحقیق بیشتر مقالات نوشته شده در خصوص عوامل اجتماعی - فرهنگی تأثیرگذار بر گسترش طب مدرن در جامعه عصر قاجار بر عوامل تأثیرگذار خاصی تأکید نمـوده انـد؛ بـه سـخن دیگـر مقالاتی که در اینجا به عنوان نمونه به آن ها اشاره شده از یک بعد به تغییرات نگریسـته انـد و این در حالی است که در مسائل اجتماعی و فرهنگی مجموعه ای از عوامل موجبات تغییر را فراهم می نمایند: "پیشینه ای تاریخی از انتقال دانش و فرهنگ بین اتریش و ایـران "از نقـش اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی و طبی پولاک در جامعه ی عصـر قاجـار یـادکرده ؛ " مادام توماسن از بازماندگان هیئت های مذهبی فرانسوی در ایـران " بـه نقـش هیئـت هـای مسیحی فرانسوی در بخش درمانی ، آموزشی و مذهبی پرداخته و در این راه بـه مشـکلات آن ها اشاره نموده است ؛" تاریخچه ای از فعالیت های آموزشی و فرهنگی مبشران آمریکایی در ایران دوره قاجار " مشکلات اجتماعی و فرهنگـی ایجـاد مـدارس نـوین و تعلـیم وتربیـت دختران و پسران را یادآوری نمـوده ؛ "ترجمـه در دوره قاجـار (از ١٢١٠ ق .