Abstract:
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین سهم هریک از حوزههای علوم انسانی، پایه، فنی-مهندسی، کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی ایران در تولید مقالات منتشرشده در نشریات علمی ایران طی سالهای 13۸0 تا 13۹0 است.
روششناسی: این پژوهش از نوع علمسنجی است و در آن از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. جامعه پژوهش کل مقالات نشریات حوزههای علوم انسانی، علوم پایه، فنی-مهندسی و کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی است که قبل از سال 1380 تا 1390 اعتبار علمیپژوهشی یا علمیترویجی کسب کردهاند. فهرست این نشریات از طریق پایگاه استنادی علوم جهان اسلام،پایگاه مگایران و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی استخراج شده است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که حوزه علوم انسانی با تعداد 421 مجله و 44416 عنوان مقاله، بیشترین میزان تولید علمی را داشته است. همچنین این حوزه با داشتن هفده حوزه فرعی دارای بیشترین زیرحوزه بین حوزههای مورد مطالعه بوده است. در حوزه کشاورزی رشته زراعت، حوزه مهندسی شیمی و نفت و پلیمر و حوزه علوم پایه رشته زیستشناسی بیشترین تعداد مقالات را به خود اختصاص دادهاند. همچنین یافتهها نشان داد که متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات حوزه علوم انسانی در طی سالهای مورد بررسی، 2/ 26درصد، حوزه فنیمهندسی 89/ 5درصد، کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی 9/ 28درصد و حوزه علوم پایه 2/ 29درصد میباشد.
نتیجهگیری: رشد بیشتر تولیدات علمی در برخی از زیرحوزههای مورد بررسی میتواند نمایانگر نقاط قوت و توسعه علمی بیشتر این موارد در سطح ملی باشد و تداوم این وضعیت باید در صدر اولویتهای توسعه علمی کشور قرار گیرد؛ از سوی دیگر، رشد اندک مقالات در برخی از زیرحوزهها نیز باید در سیاستگذاری علمی کشور و راهاندازی نشریات علمی جدید و نیز در ترویج پژوهشهای مربوط به این موضوعات بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بهطورکلی رشد شتابان تولیدات علمی فارسی و لاتین نوید رسیدن به چشمانداز 1404 را میدهد.
different scientific fields، including "Humanities"، "Science"، "Engineering" and "Agriculture، Veterinary and Natural Resources" to the production of scholarly papers published in Persian journals between 1380-1390 (2001-2011).
Methodology: This is a descriptive survey which uses scientometrics approaches. Research materials include all of the papers related to the fields of "Humanities"، "Science"، ". The list of these journals has been extracted from the Magiran database، the Islamic World Science Citation Database (ISC) and the Scientific Information Database (SID).
Findings: Results reveal that the field of "Humanities" had the highest LEVEL of scientific production، with the highest number of journals (421) and the highest number of papers (44416). This field also contained the highest number of subfields (17). Based on the findings، the greatest number of papers in the field of "Agriculture" belongs to the subfield of “Agronomy"; in the field of "Engineering" this is related to the subfield of "Chemistry، Oil and Polymer"; and in the field of "Science" it belongs to the subfield of "Biology".
According to the findings the average annual growth rate of publications during the research period was 26.2% for the field of "Humanities"، 5.8% for "Engineering"، 28.9% for "Agriculture، Veterinary and Natural Resources” and 29.2% for "Science".
Machine summary:
بررسیهای انجامشده نشان میدهد که تاکنون پژوهشهای متعددی به بررسی تولیدات علمی ایران در پایگاههای بینالمللی پرداختهاند؛ ولی وضعیت تولیدات علمی در سطح ملی مورد بررسی قرار نگرفته است؛ لذا در این پژوهش تلاش میگردد تا سهم هریک از حوزههای علومانسانی، علوم پایه، فنیمهندسی و کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی ایران در تولید مقالات در نشریات علمی فارسی مشخص گردد و نقاط قوت و Osareh, F.
همچنین اسکروچی، محمدحسنزاده، گوهری و جمشیدی (1388) پژوهشی با عنوان «روند رشد مقالات علمی ایرانیان در حوزۀ پزشکی طی سالهای 1987 تا ۲۰۰۷» انجام و نشان دادند که تولید علم ایران در حوزههای پزشکی بهشدت در حال افزایش است.
علاوهبراین ستوده و مروتی (1391) پژوهشی با عنوان «وضعیت تولید علم در حوزۀ حقوق بیماران، در پایگاه استنادی تامسون رویترز با نگاهی به سهم ایران در تحقیقات بینالمللی» انجام دادند و نشان دادند که طی سالهای 1990 تا 2010 درمجموع، تعداد 1236 پیشینه در این حوزه تولید شده که بیشترین آن در سالهای 2006 تا 2010 تولید شدهاند و محاسبۀ مقدار متوسط نرخ رشد سالانۀ انتشارات برای این سالها، عدد 86.
توزیع فراوانی مقالات نشریات علمی در زیرحوزههای فرعی علومانسانی (رجوع شود به تصویر صفحه) Islamic World Science Citation Center=(ISC)= www.
ir جدول 1 نشان میدهد که حوزۀ علومانسانی با تعداد 421 نشریه و 44416 عنوان مقاله بیشترین میزان تولید علمی را داشته است؛ همچنین این حوزه با داشتن 17 زیرحوزۀ فرعی دارای بیشترین زیرحوزه بین حوزههای مورد مطالعه بوده است.