Abstract:
تغییرات گسترده و سریع در حوزههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی، دگرگونی سریع ساختارها و نهادها در نظام جهانی، ضعف و ناتوانی دولتها در عرصه روابط بینالملل، قدرتگرفتن بازیگران غیردولتی، گسترش ارتباطات و وابستگی متقابل روزافزون میان کشورها، چند بعدیشدن مفهوم تهدید و امنیت، رفتار نظام بینالملل را بهشدت پیچیده و غیرقابل پیشبینی کرده است در چنین شرایطی پارادایمها و نظریههای رایج بهدلیل سیطره تفکر نیوتنی در مطالعات روابط بینالملل و با تکیه بر روشهای تحلیل «خطی» در تبیین و تفسیر این رویدادها با محدودیتهای شدید مواجه شدهاند. چرا که در این روشها، روابط بین علت و معلول ساده، روشن و خطی در نظر گرفته میشود و موقعیت فعلی یا وضع موجود، آینده را تعیین میکند.این مقاله با بررسی رویکرد نیوتنی موجود در نظریههای روابط بینالملل معتقد است ناکارآمدی این نظریهها بهدلیل سلطه رویکرد نیوتنی است و با تاکید بر شکستهشدن مفروضات اصلی این پارادایم در عرصه علمی، به این نتیجه میرسد که واقعیت نظام بینالملل مبتنی بر تعاملات غیرخطی، بسیارپیچیده و غیرقابل پیشبینی بوده و با روشهای خطی و سادهشده نیوتنی نمیتوان به درک روشن و کاملی از تحولات بینالملل رسید. بنابراین برای توضیح رفتار نظام بینالملل نیازمند تفکری فراتر از رویکرد نیوتنی هستیم
Machine summary:
ایـن مقالـه بـا بررسـی رویکـرد نیـوتنی موجـود در نظریه های روابط بین الملل معتقد است ناکارآمـدی ایـن نظریـه هـا بـه دلیـل سـلطه رویکرد نیوتنی است و با تاکید بر شکسته شدن مفروضات اصـلی ایـن پـارادایم در عرصه علمی، به این نتیجه میرسد که واقعیت نظام بین الملـل مبتنـی بـر تعـاملات غیرخطی، بسیارپیچیده و غیرقابل پیش بینی بوده و با روش های خطی و سـاده شـده نیوتنی نمیتوان به درک روشن و کاملی از تحولات بین الملل رسید.
در این میان ، نظریه های روابط بین الملل ، در دوره مـدرن ، متـاثر از رویکرد نیوتنی با تمرکز بر موضوعات کلان ، ساده انگاری و تقلیل گرایی در توضـیح و پیش بینی تحولات بین الملل و نگرش خطی در تحلیـل مسـائل ، باعـث شـده اسـت تـا نظریه های روابط بین الملل در تبیـین مسـائل بـین المللـی موفـق عمـل نکننـد و اعتبـار پارادایم ها و نظریه های رایج معاصر و کارایی آن هـا در تبیـین برخـی رویـدادهای مهـم بین المللی مانند: سقوط شوروی، پایـان جنـگ سـرد و بـروز جنـگ خلـیج فـارس ، در بسیاری از محافل علوم سیاسی و روابط بین الملل ، از سـوی بسـیاری از صـاحب نظـران این رشته ، مورد تردید قرار گرفته است .
ولی واقعیت این است که ؛ همان گونه که مورن متذکر مـی شـود، بـا سـاختارهای موجود و ذهن های ساده نمی توان در عصر پیچیدگی ها به شناخت رسید و برای فهـم بهتر روابط و مناسبات اجتماعی و بین نهادی امروزی، نیازمند پارادایم ها، بصیرت هـا و ذهن های پیچیده نگر هستیم (مورن ، ١٣٨٨).