Abstract:
براساس پژوهشهای قبلی صورت گرفته، اصلی ترین منشا بروز ادعاها و اختلافات در قراردادهای طرح و ساخت صنعت بالادستی نفت و گاز، عدم شناسایی و مدیریت ریسکهای پروژه میباشد. بنابراین انتظار میرود که با مدیریت ریسکهای شناسایی شده از طریق ظرفیتهای قراردادی، به میزان قابل ملاحظه ای از طرح ادعا و اختلاف در این صنعت پیشگیری شود. در این پژوهش، ابتدا تعداد 54 عدد از ریسکهای مهم این صنعت شناسایی شده اند، سپس درصد تخصیص بهینه آنها شناسایی شده است و در ادامه با نشریه 5490 سازمان برنامه و نظارت راهبردی مقایسه شده است. براساس یافتههای این پژوهش، تعداد 26 عدد از ریسکهای مهم شناسایی شده از نظر درصد تخصیص بهینه و نشریه 5490 سازمان برنامه و نظارت راهبردی، با یکدیگر کاملا متفاوت میباشند. این تفاوت ممکن است جنبههای مختلفی داشته باشد (سکوت، مشروط، اسناد تکمیلی و شرایط خصوصی و یا تخصیص متفاوت با تخصیص بهینه). واضح است که آن دسته از ریسکهایی که در این پژوهش شناسایی شده و تخصیص بهینه آنها مشخص شده است، اما در نشریه 5490 لحاظ نشدهاند و یا به غلط تخصیص داده شدهاند، احتمالا مدیریت نمیشوند و منشا بروز ادعا و اختلاف میباشند.
This study is the continuation of a few research studies that have been carried out in Iran and other countries identifying the types of the risks involved in design-build contract. Recently, many Iranian petroleum contracts have been encountered with various claims and disputes which made the industry difficult to cope and imposed heavier direct and indirect costs and expenditures. This research is meant to provide solutions not only how to tackle this risk but also to prevent cases of such bitter events in the petroleum industry. This study endeavors also to identify the risks in the design and build and EPC contracts in petroleum contracts and then to manage and allocate such risks between the Parties to such contracts. Further, the indented and assessed risks alongside with optimized allocated risks have been compared with the Model Contracts of the EPC No. 5490, drafted by the Planning and Supervision Organization of the Islamic Republic of Iran, and then recommended solutions are proposed in this paper. It is concluded that one of the main causes of such many claims and disputes in the petroleum industry of Iran, is the lack of professional exercise related to the identification, assessment and managements of the petroleum industry risks. It is also resulted from this study that contracts risks management should be the prevailing exercise to design sustainable policy and strategic approaches to prevent the petroleum projects risks that may be embedded during the execution of the petroleum projects.
Machine summary:
شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک ها در قراردادهای طرح و ساخت نفت و گاز و تاثیر آن در پیشگیری طرح از ادعا و اختلاف 1 سید نصراله ابراهیمی 2 محمود اکبری تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠٢/٠٩ تاریخ پذیرش:١٣٩٦/٠٨/٠٢ چکیده: براساس پژوهش های قبلی صورت گرفته ، اصلی ترین منشا بروز ادعاها و اختلافات در قراردادهای طرح و ساخت صنعت بالادستی نفت و گاز، عدم شناسایی و مدیریت ریسک های پروژه میباشد.
واضح است که آن دسته از ریسک هایی که در این پژوهش شناسایی شده و تخصیص بهینه آنها مشخص شدهاست ، اما در نشریه ٥٤٩٠ لحاظ نشدهاند و یا به غلط تخصیص داده شدهاند، احتمالا مدیریت نمیشوند و منشا بروز ادعا و اختلاف میباشند.
(20002 با نظر به مشـکلات فراوان ناشـی از طرح ادعا و اختلاف در قراردادهای طرح وسـاخت صـــنعت بالادســـتی نفت و گاز و تحمیل هزینه های بالای مادی و معنوی به طرفین قرارداد، هدف اصـــلی این پژوهش ، شـــناســـایی و مدیریت زودهنگام ریســـک های قراردادی در پروژههای طرح و ســـاخت صـــنعت بالادســـتی نفت و گاز جهت جلوگیری از بروز چنین رخدادهایی بوده اســـت .
در این پژوهش سعی شده است تا ریسک ها و عدم قطعیت های مربوط به "پروژههای طرح و ســاخت صــنعت بالادســتی نفت و گاز" شــناســایی و ارزیابی گردند و ســپس "نســبت تخصـــیص بهینه " ریســـک بین طرفین قرارداد شـــناســـایی گردد.
٤. روش پژوهش : در این پژوهش ســعی شــده اســت تا فهرســتی از ریســک ها در پروژههای طرح و ســاخت صنعت بالادستی نفت و گاز ایران شناسایی شود (از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه ) و شاخص نسبی آنها (براساس دو مولفه میزان تاثیر و میزان احتمال وقوع) سنجیده شود و سپس بین طرفین قرارداد به طور منصفانه ای تخصیص داده شود.