Abstract:
مددکاری در تعالیم همه ادیان آسمانی آمده است و همه ی رهبران الهی مردم را بدان فرا خوانده اند. از این رو خاستگاه مددکاری را باید در ادیان جستجو کرد، چرا که یکی از مهمترین پندهای همه ادیان کمک کردن و یاری رساندن به همدیگر و همنوع خود است. در آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) نیز به مددکاری و یاری رساندن بویژه به یتیمان توجه ویژه ای شده و دستورات صریح و اکیدی در این خصوص دارد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی و مهارت های مددکاری اسلامی در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) به ویژه امام رضا (علیهم السلام) می باشد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی است. جامعه تحقیق شامل قرآن کریم و احادیث و روایات معصومین (علیهم السلام) و دیگر بزرگان است که در کتابها، نشریات و پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق می باشد. نمونه گیری به شیوه هدفمند انجام شده و بر این اساس از منابع فوق الذکر استفاده گردیده است. ابزار پژوهش نیز فیش برداری بوده است. در این تحقیق ابتدا مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با تحقیق تعریف و بیان شده است. سپس اهمیت و ضرورت مددکاری در جامعه بر مبنای سیره ائمه (علیهم السلام) ذکر گردیده و در پایان نیز عوامل و مولفه های موثر در توانمند سازی ایتام بر مبنای سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) بویژه امام رضا (علیهم السلام) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و به این نتیجه رسیده است که؛ مددکاری یک اصل مهم اجتماعی و همه جانبه است که علاوه بر امور مادی، ابعاد روحی و معنوی زندگی را نیز شامل میشود. ائمه اطهار (علیهم السلام) بویژه امام رضا (علیهم السلام) در سیره و آموزه های خود همگان را به توجه و یاری رساندن به ایتام و توانمند ساختن آنها جهت عهده دار شدن امور زندگی خود سفارش نموده و مولفه هایی برای آن معرفی نموده اند که با بهره گیری از این مولفه ها می توان به ثمرات آن دست یافت.
Machine summary:
"بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی و مهارتهای مددکاری اسلامی در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیرۀ ائمۀ اطهار( بهویژه امام رضا( میباشد.
سپس اهمیت و ضرورت مددکاری در جامعه بر مبنای سیرۀ ائمه( ذکر گردیده و در پایان نیز، عوامل و مؤلفههای مؤثر در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیرۀ ائمۀ اطهار( بهویژه امام رضا( مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و به این نتیجه رسیده است که، مددکاری یک اصل مهم اجتماعی و همهجانبه است که علاوه بر امور مادی، ابعاد روحی و معنوی زندگی را نیز شامل میشود.
ائمۀ اطهار( بهویژه امام رضا( در سیره و آموزههای خود همگان را به توجه و یاری رساندن به ایتام و توانمند ساختن آنها جهت عهدهدار شدن امور زندگی خود سفارش نموده و مؤلفههایی برای آن معرفی نمودهاند که با بهرهگیری از این مؤلفهها میتوان به ثمرات آن دست یافت.
مشکل یتیمی از پدیدههای اجتماعی محسوب میشود که از گذشته در جوامع انسانی مطرح بوده است، جوامع نیز به تناسب با چنین قشری، برخوردی متفاوت داشتهاند، برخی از دیدۀ ترحم و عطوفت، ایتام را گرامی داشته و بعضی هم بر مشکلات ایتام افزودهاند، دین مقدس اسلام به عنوان آیینی جهانی که برای تمام بخشهای جامعه انسانی برنامه دارد، بیتردید دربارۀ یتیمان و مسائل مادی و معنوی آنها، برنامه و توصیههای فراوانی دارد که برخی در قرآن کریم بیان شده و بعضی نیز در روایات و سخنان پیشوایان معصوم( آمده است.
با توجه به آنچه مورد بررسی قرار گرفت، مددکاری و توجه به ایتام و توانمند ساختن آنها در سیرۀ ائمۀ اطهار بهویژه امام رضا(، به عنوان یکی از فضیلتهای اجتماعی مورد توجه قرار دارد."