Abstract:
مهاجرت عربها به ایران از قرن اول اسلامی آغاز شد. در آن زمان طوایف متعددی از مناطق
مختلف عراق و عربستان به ایران مهاجرت کردند و در مناطق گوناگون ایران سکنی گزیدند.
یکی از مناطق مطلوب آنان جنوب خراسان بود. از آن زمان تا کنون اقوام عرب زبان مختلفی در
ناحیه ای با عنوان عربخانه، که در تقسیمات جدید کشوری دهستانی از توابع شهرستان نهبندان
به شمار می رود، ساکن هستند. زبان این اقوام به نسبت بقیة اعراب ساکن در خراسان
دست نخورده تر مانده است؛ اما با این حال عناصر فراوانی از فارسی به آن راه یافته است. یکی
از مهمترین تاثیرهای زبان فارسی بر گویش عربی عربخانه، ورود ساختهای مختلف فعل
اسنادی به آن است. در این مقاله نگارندگان بر اساس پژوهشهای میدانی در یکی آبادی
خسروآباد از توابع دهستان عربخانه میزان تاثیر ساخت اسنادی فارسی را بر گویش عربی این
منطقه بررسی کرده اند. در نهایت می توان گفت به صورت کلی چهار نوع ساخت اسنادی در
این گویش مشاهده شد: 1. فعل اسنادی فارسی 2. ضمیر منفصل جانشین فعل اسنادی فارسی
عربی )با انواعی از تحولات آوایی(. » کان « 3. ترکیب فعل اسنادی فارسی و فعل عربی 4. فعل
از این میان گونه های 1 و 3 مستقیما تحت تاثیر ساخت اسنادی و با استفاده از فعل اسنادی
«است» فارسی اما با تلفظ /est/ ساخته شده است. در گونه های 2 و 4 نیز گرچه فعل-واژه
عربی است، تاثیر نحو فارسی بر آن غیر قابل انکار است. این چهار نوع ساخت تنها در
ساختمان افعال مثبت مشاهده می شود و در افعال منفی تنها از فعل عربی «کان» (با انواعی از
تحولات آوایی) استفاده می شود.
Machine summary:
"این صیغه ها همراه با صرف فعل «شرب » برای مقایسۀ بهتر در پی میآید: معادل فارسی گویش عربخانه صرف «شرب » در عربی معیار (ماضی ساده ) صرف «شرب » در عربی عربخانه (ماضی ساده ) اول شخص مفرد (مذکر و مؤنث ) من مرد/ زن شدم ana rejjel/emrayya est-ēt šarib-tu šorab-t دوم شخص مفرد مذکر تو مرد شدی enta rejjel est-ēt šarib-ta šorab-t دوم شخص مفرد مؤنث تو زن شدی ente emrayya est-ēte šarib-ti šorab-tey سوم شخص مفرد مذکر او مرد شد zâk rejjel est-a šarib-a šorab سوم شخص مفرد مؤنث او زن شد zič emrayya est-at šarib-at šorab-at اول شخص جمع (مذکر و مؤنث ) ما مرد/ زن شدیم eḥnâ rejjel/emrayyet est-ēna šarib-nâ šorab-na دوم شخص جمع مذکر شما مرد شدید entow rejjel est-ētow šarib-tom šorab-tow تأثیر فعل اسنادی فارسی بر ساختمان فعل در گویش عربی عربخانه دوم شخص جمع مؤنث شما زن شدید entan emrayyet est-ētan šarib-tonna šorab-tan سوم شخص جمع مذکر آنها مرد شدند zâlok rejjel est-aw šarib-u šorab-aw سوم شخص جمع مؤنث آنها زن شدند zâlanč emrayyet est-an šarib-na šorab-an همان گونه که روشن است در این نمونه ها، شناسۀ فعل اسنادی «إست » /est/ (به معنی «شد») در صیغۀ سوم شخص مفرد مذکر با شناسۀ فعل ماضی غیر اسنادی در همین صیغه متفاوت است ؛ اما در بقیۀ موارد شناسه های فعل اسنادی با غیر اسنادی تنها تفاوت آوایی دارد؛ این تفاوت نیز یا به دلیل التقای واج ف انتهایی est و واج t ابتدایی شناسه است یا به دلیل اینکه در est خوشۀ صامت پایانی ٣٤ st وجود دارد و برای تلفظ ساده تر پیش از شناسه یک مصوت میان هشته ٣٥ افزوده شده است ."