Abstract:
ﻫﺪف از ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﺸﺎﺋﯽ ﯾﺎ اﺧﺒﺎری ﺑﻮدن ﻗﺬف و ﺗﻮﻫﯿﻦ در ﻓﻘﻪ و ﺣﻘﻮق ﮐﯿﻔﺮی اﯾﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻗﺬف و ﺗﻮﻫﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو ﺟﺮم ﻋﻠﯿﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﻌﻨﻮی اﻓﺮاد، دارای ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎ و ﺗﻔﺎوت ﻫﺎﯾﯽ اﻧﺪﮐﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ آن در اﻋﻤﺎل ﻣﺠﺎزات ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﺿﯽ ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﺮاﮐﻪ؛ ﻗﺬف، ﺟﺮم ﺣﺪی اﺳﺖ و اﺻﻮل ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮ ﺣﺪود ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎﺳﺖ: ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﻋﺪه درء ﺣﺪود ﺑﺎ ﺷﺒﻬﺎت، ﻗﺘﻞ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم، ﻋﺪم ﺟﻮاز ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﺣﺪود و...در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد رﻓﺘﺎری ﻇﺎﻫﺮا ﻗﺬف ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ وﻟﯿﮑﻦ در واﻗﻊ ﺗﻮﻫﯿﻦ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از وﺟﻮه ﻣﻤﯿﺰه ی ﺟﺮم ﻗﺬف و ﺗﻮﻫﯿﻦ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺬف ﻣﺎﻫﯿﺖ اﺧﺒﺎری دارد ﺑﺮﺧﻼف ﺗﻮﻫﯿﻦ ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ آن اﻧﺸﺎء اﺳﺖ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ در ﺟﺮم ﻗﺬف، ﻗﺎذف ﻗﺼﺪ اﺧﺒﺎر زﻧﺎ ﯾﺎ ﻟﻮاط ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺬوف را دارد و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺻﻼ ﻗﺼﺪ آزار ﻣﻘﺬوف را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺮﻋﮑﺲ، ﻧﯿﺖ ﺧﯿﺮﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ و اﯾﻦ را وﻇﯿﻔﻪ ﺷﺮﻋﯽ ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﺪ؛ اﻣﺎ در اﻧﺸﺎء ﺷﺨﺺ ﻗﺼﺪ ﺗﺤﻘﯿﺮ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﻌﻨﻮی ﻃﺮف را دارد و ﻗﺼﺪ اﻧﺘﺴﺎب رﻓﺘﺎری را ﺑﻪ وی ﻧﺪارد، ﺑﻠﮑﻪ ﺻﻔﺘﯽ را ﺑﺮای وی اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺟﻤﻼت اﺧﺒﺎری و اﻧﺸﺎﯾﯽ و اوﺻﺎف و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﻘﻬﺎ ﺑﺮای ﺣﺪ ﻗﺬف و ﺟﺮم ﺗﻮﻫﯿﻦ ﺿﺮوری داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﮐﻪ ﺟﺮم ﺗﻮﻫﯿﻦ، اﻧﺸﺎء ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ وﺿﻌﯿﺖ اﺳﺖ و ﺻﺪق ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻣﮑﺎن اﺛﺒﺎت آن وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﺑﺮﺧﻼف ﺣﺪ ﻗﺬف ﮐﻪ اﺧﺒﺎر از ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ﺧﺎص اﺳﺖ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺻﺪق ﯾﺎ ﮐﺬب ﺑﺎﺷﺪ. از اﯾﻦ رو ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺛﺒﺎت دارد؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﻀﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ در ﻫﺮ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻗﺼﺪ اﻧﺘﺴﺎب و اﺧﺒﺎری ﯾﺎ اﻧﺸﺎﺋﯽ ﺑﻮدن رﻓﺘﺎر ﺑﺰﻫﮑﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﻻزم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
Machine summary:
"به این معنا که در جرم قذف ، قاذف قصد اخبار زنا یا لواط توسط مقذوف را دارد و ممکن است اصلا قصد آزار مقذوف را نداشته باشد بلکه کاملا برعکس ، نیت خیرخواهانه داشته و این را وظیفه شرعی خود بداند؛ اما در انشاء شخص قصد تحقیر شخصیت معنوی طرف را دارد و قصد انتساب رفتاری را به وی ندارد، بلکه صفتی را برای وی ایجاد می کند.
با بررسی در مورد ماهیت جملات اخباری و انشایی و اوصاف و ویژگی هایی که فقها برای حد قذف و جرم توهین ضروری دانسته اند این نتیجه حاصل می گردد که که جرم توهین ، انشاء یک حالت یا وضعیت است و صدق پذیر نیست ؛ بنابراین امکان اثبات آن وجود ندارد.
صدق و کذب از دید علمای علم بلاغت در کتاب اصول علم بلاغت بیان شده است که سخن صرف نظر از آنچه از مفهومش درک می شود، اگر بر وقوع کاری در زمان های سه گانه دلالت کند، خبر نام دارد و اگر نسبت خارجی وجود نداشت ، آن را انشاء می گویند.
در قذف ، قاذف رفتار زنا و لواط را به مقذوف انتساب می دهد رفتار انتسابی ممکن است صدق یا کذب باشد؛ اما آنچه موجب جرم بودن این عمل می گردد، عدم توانایی قادف در اثبات رفتار انتسابی می باشد.
ترجمه اسلامی، علی، چا_ اول ، انتشارات دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، صفحه ٦٦١ و ٦٠٢ A Jurisprudential and legal study of compositing or asserting nature of Qathf and insult crime Adel Sarikhani, Mina Safian Boldaji Associate Professor of Law, University of Qom, Iran."