Abstract:
در دوران پس از جنگ سرد دستگاه دیپلماسی جمهوریاسلامی ایران بخش مهمی از تلاش خود را معطوف به سیاست نگاه به شرق از طریق تقویت ائتلافهای بینالمللی با هدف تضعیف فشارهای ساختاریعلیه خود کرده است. در دوران پساتحریم نیز جمهوری اسلامی ایران تلاش میکند تا در جهت تأمین بخشی از اهداف سیاسی خود، از تک قطبی شدن ساختار نظام بینالملل جلوگیری نماید. در این میان اگر چه روابط ایران و روسیه فراز و نشیب بسیاری را تجربه کرده، با این وصف، کشور روسیه بهعنوان یک قدرت برتر در نظام بینالملل که شاخصهای برتری قدرت خود را در ابعاد مختلف اقتصادی، نفوذ سیاسی و نظامی ارتقا بخشیده است، مورد توجه دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته تا از طریق توسعۀ همکاری با این کانون قدرت بینالمللی، بخشی از اهداف ملّی ایران در سطوح منطقهای و بینالمللی تأمین شود. متقابلاً ایران نیز برای روسیه یک متحد منطقهای مهم برای مقابلۀ با نفوذ امریکا در منطقه خاورمیانه، اسیای مرکزی و قفقاز تلقی میشود. با توجه به این مهم، به نظر میرسد که هدف جمهوری اسلامی ایران از گسترش مناسبات راهبردیبا روسیه، کاهش فشارهای ساختاری علیه خود باشد.
Machine summary:
در این میان اگر چه روابط ایران و روسیه فراز و نشیب بسیاری را تجربه کرده، با این وصف ، کشور روسیه به عنوان یک قدرت برتر در نظام بین الملل که شاخص های برتری قدرت خود را در ابعاد مختلف اقتصادی، نفوذ سیاسی و نظامی ارتقا بخشیده است ، مورد توجه دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته تا از طریق توسعۀ همکاری با این کانون قدرت بین المللی، بخشی از اهداف ملی ایران در سطوح منطقه ای و بین المللی تأمین شود.
با نگاهی به گذشته نیز درخواهیم یافت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، انقلابیون برای گسست از سلطه شبه استعماری دولت ها بیگانه و نیز رهایی از یوغ مناسبات مبتنی برسلطه ، در تدوین قانون اساسی و در بخش مربوط به تنظیم اصول سیاست خارجی بر امر «نه شرقی و نه غربی بودن» بسیار تأکید میکردند؛ اماپس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و به تدریج از زمان تشکیل دولت سازندگی، بستر همکاریهای اقتصادی و فنی ایران و روسیه فراهم شد و این انگاره که روسیه جدید می تواند متحدی نیرومند برای برقراری مناسبات راهبردی با ایران در عرصه های اقتصادی و سیاسی تلقی شود، شکل گرفت .
ملاقات سران ایران و روسیه : چشم اندازی بر راهبردی شدن مناسبات این ملاقات که با دیدار پوتین با رهبر انقلاب اسلامی ایران در آذرماه١٣٩٤ در تهران صورت گرفت و نزدیک به دو ساعت به درازا کشید، در آن مطالبی بسیار مهم و استراتژیک ، هم دربارة روابط دوجانبه و هم در زمینۀ مسائل منطقه ای و همکاری های بین المللی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت .