Abstract:
تعهد ایمنی مبنایی جدید و مستقل در مسئولیت مدنی محسوب میشود که میتوان خاستگاه آن را نظام حقوقی فرانسه قلمداد کرد. این نظریه که ابتدا در قلمرو قراردادهای حمل و نقل مطرح شد بهتدریج در رویه قضایی توسعه یافت و به قراردادهای دیگر نظیر قرارداد کار نیز تسری پیدا کرد تا بدان جا که اگر امروزه بیان شود قلمرو تعهد ایمنی محدود به اعمال حقوقی و قراردادها نبوده، وقایع حقوقی را نیز در بر میگیرد، صحیح است. تعهد ایمنی بهعنوان یکی از مبانی مسئولیت بدون تقصیر صرفاً با اثبات قوه قاهره سبب معافیت میگردد و با وجود نیاز به ارکان مسئولیت مدنی، اثبات عدم تقصیر متعهد تأثیری در کاهش مسئولیت او ندارد. از آنجا که ضرورت حفظ تمامیت جسمی و سلامت انسانها بهعنوان یکی از شاخصترین حقوق بشر است، بررسی تعهد ایمنی در حوزه پزشکی و تعهدات پزشک بیش از هر حوزه دیگری حایز اهمیت است. لذا تعهد ایمنی بهعنوان تعهد پزشک بر قرارداد درمان حاکم است، خواه طرفین به این تعهد تراضی کنند، خواه از آن بیاطلاع باشند. تعهد ایمنی بهعنوان یک مبنا متضمن این تعهد است که اقدامات درمانی پرشک عاری از ایراد ضرر برای بیمار است. لازم به ذکر است که تعهد اصلی پزشک برای درمان و بهبودی بیمار، تعهد به وسیله است و طرح این نظریه در تعهد مذکور تأثیری ندارد, بلکه نظریه تعهد ایمنی درصدد بیان این مطلب است که پزشک تعهد میکند درد و رنج مضاعف بر بیماری بر بیمار تحمیل نکند.
Machine summary:
"برای مثال اگر بیمار دیابتی با بستری در بیمارستان بهبود نمییابد و حتی پزشکان نمیتوانند بیماری وی را کنترل ویا تثبیت کنند، بیماریهای جدید نظیر ابتلا به عفونت های بیمارستانی ویا آلودگی و امراض بیماران دیگر نیز نصیب وی نشود که در غیر این صورت مسئولیت بدون تقصیر پزشکان بر مبنای نقض تعهد ایمنی مفروض است .
برخی حقوقدانان موادی از قانون مدنی، قانون تجارت و قوانین و مقررات دیگر را برای تبیین نظریه تعهد ایمنی در نظام حقوقی ایران مناسب و سازگار میدانند: - مواد ٢٢٠ و ٣٥٦ قانون مدنی (کاظمی،١٣٩٠، ص ١٦٦): بنابراین چنانچه ایمنی و سلامت یک شخص از دید عرف در قرارداد و اجرای تعهدات ناشی از آن ضروری و تثبیت شده باشد، متعاقدین در صورت عدم ذکر چنین تعهدی ویا حتی هر گونه شناختی به این تعهد، مکلف به رعایت و اجرای آن هستند.
برای مثال آن جا که قانون و مقرره ای نظیر آیین نامه نحوه تأسیس و بهره برداری بیمارستان ها موجود است ، تعهد بیمارستان به حفظ ایمنی بیمار در قبال آسیب ها و آلودگیهای محیطی ناشی از قانون آمره حاکم بر قرارداد یا همان شرط ضمنی قانونی است ؛ اما آن جا که مقرره ای نیست عموما عرف و شرط بنایی طرفین حفظ سلامت و امنیت بیمار در درمان و سایر اقدامات پزشکی را مفروض میداند؛ زیرا هیچ بیماری حاضر نیست با فرض ایجاد ضرر و زیان بیش تر ویا ابتلا به بیماریهای خطرناک به درمان تن دهد.
Kluwer Law International, 2005 ; Zennaki, Dalila, Saintourens, Bernard, L'obliation de Sécurité: Actes du Colloaue Franco Algérien, Presses Univ de Bordeaux, 2003."