بررسی روابط اسپهبدان مازندران و شیعیان امامیه در دوره سلجوقیان Journal Article

Writer: رمضانپور، محمد ؛ قاضی پور شیروان، طاهره ؛ باغانی خانلق، معصومه ؛

تاریخ نو بهار 1395 - شماره 14 (‎18 page(s) - From 3 to 20 )

Keywords: سلجوقیان اسپهبدان مازندران تشیع امامیه آل باوند

Abstract:

اسپهبدان یا ملوک جبال دومین شاخه از خاندان باوندیه بودند که توانستند در اواخر سدة پنجم و ششم در مازندران حکومت کنند. این خاندان نقش مهمی در اعتلای فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی شیعیان دوازده امامی ایفا نمود. بر این اساس، این پژوهش به دنبال بررسی روابط اسپهبدان مازندران و شیعیان امامیه در دورة سلجوقیان میباشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که دورة دوم حکومت اسپهبدان، مقارن با افزایش شمار شیعیان دوازده امامی در سراسر ایران، به ویژه مازندران بوده است. همچنین این خاندان نقش مهمی در مبارزه با اسماعیلیان و دوری جستن از آنان در شرایط بحرانی دوره سلجوقیان داشت. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی میباشد که از منابع تاریخی دست اول بهره برده شده است.

Machine summary:

"واژگان کلیدی: تشیع امامیه، آل باوند، سلجوقیان، اسپهبدان مازندران مقدمه نواحی ساحلی دریای خزر گیلان و طبرستان و ارتفاعات داخلی را سلسله جبال البرز چون سدی در پناه گرفته است، به همین مناسب این ناحیه همیشه پناهگاهی برای اقوام و اندیشه ها بوده است. پاسخ به سؤال‌های شیعیان در قالب رساله‌ای با عنوان «المسائل المازندرانیه» از سوی شیخ مفید، پاسخ به سؤال‌های شیعیان باز هم در قالب رساله‌ای با عنوان «المسائل الطبریه» از سوی سید مرتضی، وجود خاندان شهر آشوب سروی در مازندران، و وجود شاعری معروف به نام «ابوالعلای سروی» در مازندران که به تشیع دوازده امامی شهره بوده است، نشان دهنده‌ی زمان و چگونگی ورود اندیشه‌ی امامیه در مازندران (طبرستان) است(افندی، 1403 ق: 4/265). به درستی روشن نیست مذهب تشیع دوازده امامی در چه زمان و چگونه در میان باوندیه راه یافت، اما - همان گونه که اشاره رفت - با توجه به قرابتی می‌توان دریافت که زمان آن، نیمه‌ی نخست سده‌ی پنجم هجری بوده است(گیلانی، 1352: 44). او در پاسخ به این ایراد که امرا و ترکان نایبان خلفای اهل سنت هستند، ولی امام غایب رافضیان کجاست و یا نایبی ندارد، چنین آورده است: «و اگر مسلم شود که امرا و ترکان نائبان حضرت خلافت‌اند بقمع ملاحده عالم و او مستغنی است از حرکت، کذلک شاه شاهان شرف الملوک و پدرش ملک مازندران و اسلاف ایشان همه نائبان مهدی - علیه السلام - اند و بیست و هفت هزار ملحد در عدد آمده‌اند که ایشان هلاک کرده‌اند و با غیبت مهدی - علیه السلام - خطبه و سکه بنام او می کنند تا داند که او نیز با وجود چنین شحنگان در توقف معذور است»(قزوینی رازی، 1358: 504)."

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: