Abstract:
مطالعات میان رشته ای با تاکید بر علوم انسانی، عرصه ای است که طی سال های گذشته توجه بسیاری از دانشمندان و محققان را جلب کرده است. البته یکی از مسائل عمده برای محققانی که وارد این عرصه شده اند، روش و فرایند پژوهش است. معرفی و تبیین روشی متقن و اتکاپذیر در پژوهش های میان رشته ای مدیریت اسامی با تاکید بر منبع غنی و ارزشمند قرآن کریم هدف اصلی این پژوهش است. بدین منظور ضمن بررسی اجمالی مفهوم تدبر، مطالعات میان رشته ای مدیریتی با صبغه قرآنی طی دهه اخیر، بررسی و راهبردها و روش های پژوهش و تدبر در قرآن تببین شد. راهبردهای بررسی شده پژوهش و تدبر در قرآن شامل راهبرد آیه محور، راهبرد سیاق محور، راهبرد سوره محور، راهبرد داستان محور و راهبرد مسئله محور است. هریک از راهبرد های ذکرشده، کارکردها، فرایند و نقاط قوت و ضعفی دارد که در این مقاله به آنها اشاره شده است. با توجه به بررسی های صورت گرفته می توان ادعا کرد که پژوهش و تدبر در قرآن فرایند واحدی ندارد بلکه براساس هدف و مسئله پژوهش، تسلط و مهارت و زمان در اختیار پژوهشگر می توان راهبردهای مختلفی را استخدام کرد. شایان ذکر است که از میان راهبردهای بررسی شده و روش های پژوهشی موردتوجه پژوهشگر می توان از روش معناشناسی یاد کرد که به زعم پژوهشگر از دیگر روش های یادشده جامع تر و اتکاپذیر تر است و هدف اصلی پژوهشگر در این مقال معرفی روش یاد شده است.
Machine summary:
اول اینکه داستانهای قرآنی محدود است و لزوماً همة مسائل را نمیتوان با آنها پاسخ داد؛ دوم اینکه برخی نکات مهم قرآنی در قالب داستان نیامده است و بهعنوان اصول کلی، خارج از آیات مربوط به داستانها بیان شده است؛ سوم اینکه قرآن کریم در مقام بیان داستان نبوده و تعاقبهای زمانی و پرداختن به همة مسائل جزئی را هدف قرار نداده است، بلکه آنچه برای هدایت امت نیاز بوده، بیان کرده است؛ بنابراين، استفادهکنندگان از این راهبرد برای تکمیل پژوهش خود باید به سایر آیات قرآن که جنبة داستانی ندارند نیز بپردازند و حتی نتایج تدبر خود را به آیات دیگر نیز عرضه کنند.
با توجه به معنای استعداد که عبارت است از توانایی بالقوه، توانایی انجام کار، نیرو، آمادگی، مهیاشدن و آمادهشدن، محقق به بررسی آیات و تفاسیر پرداخته و نتیجة مطالعات بدین شرح بوده که در آیاتی که واژة قوه در آنها بهکار رفته که عبارتاند از: انفال: 60، نحل: 92، نمل: 33، تکویر: 20، طارق: 10، کهف: 39، توبه: 69، هود: 52، هود: 80، قصص: 78، روم: 9 و 54، فاطر: 44، غافر: 21، فصلت: 15 و محمد: 13؛ همه از نوعی نیرو و قدرت و توانایی انجام کار سخن بهمیان میآورند و این معنا از قوه در تفسیر و ترجمة همة آیات ذکرشده مشترک بوده است.