Abstract:
در این مقاله با رویکردی سازه انگارانه به چالش روابط ایران و عربستان به عنوان دو کشور رقیب که مدعی
رهبری بر جهان اسلام هستند، پرداخته شده است. موج بیداری اسلامی و کشیده شدن دامنه آن به کشور
یمن رقابت دو الگوی شیعی و وهابی در سیاست خارجی دو کشور ایران و عربستان را موجب گردیده است.
این پژوهش بررسی روشمند سازه های هویتی و الگویی و تبلور هویت در رفتارهای سیاست خارجی ایران و
عربستان را با روش توصیفی تحلیلی مورد مداقه قرار می دهد. نویسنده سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که جایگاه یمن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان چیست؟ و فرضیه مقاله بر این است که، جایگاه یمن در روابط دو کشور در چارچوب نگاه هویتی (هویت مذهبی) ایران و عربستان و منافع آنها قابل فهم است. تلقی جمهوری اسلامی ایران از تحولات یمن در قالب بیداری اسلامی و تاثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران و نگاه عربستان به تحولات بحرین در قالب یک مسئله عربی، زمینه حساسیت و تشدید منازعات دو کشور را فراهم آورده است. در واقع ایران و عربستان با توجه به مولفه های هویتی تاثیر گذار بر الگوهای رفتاری آنها، نتوانسته اند در قبال بحران یمن به یک هویت مشترک و به تبع آن منافع مشترک
دست یابند.
Machine summary:
سیاست های خارجی عربستان را می توان در راستای داعیه داری در جهان اسلام ، تقویت و حمایت از گروه های وهابی ، تثبیت منافع هویتی خود در داخل و خارج ، هم گرایی با غرب به منظور افزایش قدرت (تاکید بر رابطه برای به قدرت رسیدن ) و همچنین تامین امنیت اسراییل و مقابله با محور مقاومت و مقابله با صدور انقلاب اسلامی ایران برشمرد که در واقع هم گرایی با غرب و مقابله با محور مقاومت نیز در راستای مسئله فرهنگ ، تاریخ و هویت (مذهبی ) باید جست وجو کرد.
ایران با رشد شیعه گرایی در منطقه و حمایت از جنبش های آزادی خواه ، هویت خود را با صدور انقلاب و تشویق جنبش های آزادی خواه برای دست یابی به هویت جنبش ها معرفی می نماید و فرق اساسی ایران و عربستان در این مسئله حضور نظامی عربستان و دخالت ها و حمایت های مستقیم (نظم از پیش تعیین شده ای در هویت وجود ندارد) در یمن است ، حال آنکه ایران در این مسئله بیشتر بر نفوذ فکری (گزاره نخستین سازه انگاری ، ساختار فکری و هنجاری به اندازه ساختار مادی مهم است ) تاکید دارد نه حضور نظامی .
(کرمی ، ١٣٩٠) عربستان با توجه به رویکرد سازه انگاری در کشورهایی مانند سوریه و یمن با بی ثبات کردن این کشورها سود می برد (با هویت کنش را شکل می دهد) و از گروه های تکفیری حمایت می کند و از سوی دیگر، سعی در سرکوب شیعیان بحرین را در برنامه خود دارد که این امر منشاء در واقع تقویت و بازنمایی هویت است که شیعیان از حقوق خود دفاع می کنند.
(
, 
, 
)
