Abstract:
برخی الگوهای رفتاری عاطفی و فکری که به صورت ارثی در تمامی انسان ها به ودیعه گذاشته شده و یونگ تحت عنوان کهن الگو از آن یاد نموده، در روند رشد شخصیتی انسان تاثیر به سزایی دارند. این تصاویر ازلی، از «ناخودآگاه جمعی» سرچشمه می گیرند و از آنجا که شعر عرفانی نیز دستاورد الهام شاعر از این لایه روان است، کهن الگوهای زیادی در آن تجلی می یابند. انگاره «انسان کامل» از جمله این کهن الگوهاست که ظهور آن در شعر عرفانی، بیانگر چالش شاعر برای خودشکوفایی و رسیدن به «خود» است.
جستار کنونی با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر مکتب روانشناسی تحلیلی «یونگ»، بر آن است تا شخصیت «عمادالدین نسیمی» را با توجه به انگاره «انسان کامل» در اشعار عرفانی اش، نقد روانشناختی نماید. این کهن الگو در نتیجه «فرافکنی»، در قالب شخصیت های مختلفی مثل پیامبر(ص)، فضل الله نعیمی و... در شعر این شاعر تجلی یافته است. ظهور این انگاره در شعر «نسیمی»، کارکرد خاصی دارد و هدف آن رساندن شاعر به «خود»، پس از طی مراحل «همانند سازی»، «تورم روانی»، «فرافکنی» و «فردیت» است.
According to Jung's Archetype concept. some of the affective behavioral and though patterns are inherited by human beings and these patterns do significantly affect human being's personality development. These primordial perceptions are rooted in "collective unconscious" and since mystical poetry is this poet's achievement from this smooth layer. therefore. many archetypes will appear in that. The idea of "perfect man" is one of these archetypes. The appearance of this idea within mystical poetry is illustrative of the poet's challenge in achieving self-actualization and realizing self.
The present study applies a descriptive-analytical approach and it mainly relies upon Jung's psychology school. The objective of this study is to provide the reader with a psychological criticism of "Emadodin Nasimi"'s poetry. with regard to perfect man idea. This archetype has been projected within various characters such as Prophet Muhammad. Fazlollah Naeemi. etc. The appearance of this idea in Nasimi's poetry follows a specific target and the main purpose in so doing is for the poet himself to achieve "self". This achievement is the result of passing several stages like " Identification ". "mental inflation". "projection" and " Individuation ".
Machine summary:
از همانندسازی تا فردیت؛ چالش «خود» شدن در اشعار نسیمی با تکیه بر نقد روانکاوانة کهنالگوی انسان کامل علی احمدزاده دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس خلیل پروینی* استاد زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس کبری روشنفکر دانشیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس حسین محمدزاده پژوهشگر ادبیات تطبیقی چکیده برخی الگوهای رفتاری عاطفی و فکری که بهطور ارثی در همة انسانها به ودیعه گذاشته شده و یونگ با عنوان کهنالگو از آنها یاد کرده است، در روند رشد شخصیتی انسان تأثیر بسزایی میگذارند.
با توجه به اینکه این نمادها و انگارهها از ناخودآگاه نسیمی ریشه گرفتهاند، جزئی از ساختار روان وی هستند و همچنان که «زرتشت بخشی از روانشناسی نیچه است» (بیلسکر، 1384: 73)، انسان کامل و نمادهایش نیز، جزئی از ناخودآگاه جمعی شاعر و پل ارتباط با آن است.
ظهور انگارة انسان کامل نیز در اشعار نسیمی کاملا هدفمند بوده و بشارتی است برای رشد شخصیتی و رسیدن به مرحلة «خود» با بینیازی از عالم بیرون و درک ارزشهای درون.
نسیمی نیز بهدلیل فرافکنی، ارزشهای یک کهنالگو را که مقدمة رسیدن به «خود» هستند، به دیگران نسبت داده و بهجای اینکه این ارزشها را با کل شخصیت خود منسجم کند، با جدا کردن آنها از خود، درونش را تهی کرده است.
در این مرحله، نسیمی از نمادهایی که «خود» وی بر آنها فرافکن شده است، سخن نمیگوید؛ بلکه از نمادهای بیرونی به درون خود رسیده است و اکنون بهطور مستقیم، ارزشهای انگارة انسان کامل و نمادهایش را درونیسازی میکند.