Abstract:
هدف پژوهش حاضر بررسی مخارج مصرفی خانوارهای شهری در پنچ گروه عمده غذایی (نان و غلات، گوشت، لبنیات و تخم مرغ، میوه ها و خشکبار، انواع سبزی و حبوبات) و استخراج معیار تغییرات جبرانی در جهت ارزیابی زیان رفاهی میباشد. برای این منظور پارامترها در سیستم تقاضای تقریبا ایدهآل بر اساس دادههای بودجه خانوار شهری استانهای کشور (93-1382) با روش SUR برآورد شد. نتایج نشان میدهد که مطابق با انتظارات نظری، کشش قیمتی گروههای مصرفی به جزء گروه میوهها و خشکبار منفی بوده و اندازهی حساسیت در استانهای مختلف، متفاوت است. بر اساس کشش درآمدی گروههای نان و غلات و گوشت جزء کالاهای ضروری و گروههای لبنیات و تخممرغ، میوهها و خشکبار، انواع سبزی و حبوبات جزء کالاهای لوکس محسوب میشود.محاسبهی زیان رفاهی ناشی از تغییرات قیمت مواد غذایی با استفاده از معیار تغییر جبرانی نشان داد که طی دورهی مورد بررسی خانوارها بدلیل افزایش قیمت مواد غذایی با کاهش رفاه مواجه شده اند؛ همچنین رابطهی یک به یک بین تورم و معیار محاسباتی زیان رفاهی در استان های کشور مورد تایید قرار گرفت.
Machine summary:
جدول 11: محاسبهی زیان رفاهی ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی متوسط تغییرات جبرانی استانها طی دوره 83 تا 93 (ریال) متوسط زیان رفاهی سالانه استانها طی دوره 82 تا 93 (درصد) استانها 3606334 17 آذربایجان شرقی 4071798 18 آذربایجان غربی 4776769 17 اردبیل 3922868 17 اصفهان 4433590 16 ایلام 4056193 18 بوشهر 5208093 23 تهران 4654244 17 چهارمحال و بختیاری 3879031 18 خراسان رضوی 3003214 18 خراسان شمالی 4237335 18 خراسان جنوبی 4648373 17 خوزستان 4227025 17 زنجان 2761691 16 سمنان 3648858 17 سیستان و بلوچستان 4348570 18 فارس 3962848 18 قزوین 2427796 14 قم 3773754 18 کردستان 3051661 16 کرمان 3577867 16 کرمانشاه 4506308 16 کهگیلویه و بویراحمد 2886989 17 گلستان 3829321 17 گیلان 3947148 16 لرستان 3883443 17 مازندران 3884261 17 مرکزی 4596896 17 هرمزگان 2949619 17 همدان 3186717 17 یزد 3864954 میانگین متوسط تغییرات جبرانی کل در استانها طی دوره 93-83 مأخذ: یافتههای پژوهش مقادیر مثبت حاصل از محاسبه CV در جدول(11) نشان میدهد که در نتیجه افزایش همزمان قیمتهای مواد غذایی مورد نظر طی سالهای 93-1382 تمام استانها با کاهش رفاه مواجه شدهاند؛ به طوریکه بیشترین متوسط زیان رفاهی سالانه با رقم 23 درصد مربوط به استان تهران بوده است؛ یعنی باید بهطور متوسط مبلغی معادل 5208093 ریال در هر سال به خانوارهای شهری این استان اختصاص یابد تا به سطح مطلوب سال ماقبل (که قبل از تغییر قیمتها داشتند) برسند؛ این در حالی است که استان قم با 14 درصد کمترین میزان متوسط زیان رفاهی سالانه را در میان سایر استانها به خود اختصاص داده است؛ بنابراین ساکنین شهری این استان سالانه به مبلغی معادل 2427796 ریال نیاز دارند تا در همان سطح رفاه و مطلوبیت سال قبل باقی بمانند.