Abstract:
در جامعة چند قومی ایران، هویت قومی یکی از مهمترین هویتهای جمعی است که سبب شناسایی و تمایز افراد از یکدیگر میشود. با این حال، برجسته شدن احساس هویت قومی، به ویژه برتری یافتن آن بر احساس هویت ملی، همواره از مهمترین دغدغههای مرتبط با انسجام و یکپارچگی ملی محسوب میشود. از این رو، مقاله حاضر رابطه هویت قومی و هویت ملی در بین بختیاریهای سه استان خوزستان، لرستان و چهارمحال بختیاری را بررسی می¬کند. پرسش اصلی این است که آیا بین میزان گرایش به هویت ملی و میزان گرایش به هویت قومی بختیاریها رابطه وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش و نیز سنجش و بررسی این رابطه برای هویت ملی چهار بعد تاریخی، جغرافیایی، زبانی و فرهنگی در نظر گرفته است. همچنین، هویت قومی نیز بر اساس چهار بعد تاریخی، زبانی، فرهنگی و مذهبی سنجیده شده است. نتایج تحقیق از نمونه برای 385 نفری، با نمونهگیری خوشهای و به شیوة پیمایش، با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها نشان می¬دهد میزان گرایش به هویت قومی و میزان گرایش به هویت ملی نزد پاسخگویان در حد بالا و بین هویت ملی و هویت قومی رابطة مثبت و معناداری برقرار است.
Machine summary:
بررسي رابطه ميزان گرايش به هويت ملي و هويت قومي در بين بختياري ها *1 فرزين حاتمي کاکش روزبه کردوني ٢** چکيده در جامعة چند قومي ايران ، هويت قومي يکي از مهم ترين هويت هاي جمعي است کـه سـبب شناسـايي و تمـايز افراد از يکديگر مي شود.
در حالي که مي توان سه سطح متمايز براي شخصيت ملي و حقيقي افراد قائل شد و در عين پاسخگويي به تحولات پيراموني و شناخت و بهرمندي از مزاياي جهاني شدن ، مي شود انساني ملي و پايبند به فرهنگ و آداب ملي بود و در عين حال خرده فرهنگ هاي قومي را که مکمل و باعث تنوع و پويايي فرهنگي جامعه مي شود، محترم شمرد و به سخن ديگر، از تقابل و تعارض اين سه پديده جلوگيري کرد و اين نظريه را که انتخاب هر کدام مستلزم ترک و مخالفت با ديگري است ناديده گرفت (ميرلوحي ، ١٣٨٣).
مي توان گفت بيشتر آنها در استان هاي خوزستان ، چهار محال بختياري ، لرستان ، اصفهان و کهکيلويه و بوير احمد ساکن اند و مشترکات تاريخي و فرهنگي بسياري با ساير ايراني ها دارند و همچنين ، در طول تاريخ منطقه همواره حضور سياسي - نظامي و اقتصادي موثري داشته اند، به ويژه حضور آنها در انقلاب مشروطه و دفاع مقدس بسيار نظرگير است .
بنابراين ، در اين پژوهش از نظريه رهيافت دو بعدي تکثرگرايي فرهنگي براي تبيين رابطه بين هويت ملي و قومي بختياري ها استفاده شده است .