تقابل سیاست خارجی ایران و عربستان در بحران یمن با روش سازه انگارانه Journal Article

ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﭘﯿﺮوزی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان در ﺳﺎل 57 و ﻧﮕﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻣﺴـﺌﻠﻪ اﺳـﻼم ، ﺷـﯿﻌﻪ و رواﺑـﻂ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ داﺷﺖ و ﺧﻮد را ﺳﺮدﻣﺪار ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﺮد، از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدی اﻧﻘﻼب اﺳـﻼﻣﯽ ﯾﮏ ﻧﻮع ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖ ﻫﺎی ﺳﻨﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﯽ اﻧﺪاﺧﺖ. و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻫـﺮ ﻧﺤـﻮی اﯾـﻦ ﺧﻄـﺮ رﻓـﻊ ﺷـﻮد . ﻟـﺬ ا ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮرای ﻫﻤﮑﺎری ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻋﺮاق در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﯾﺮان در راﺳﺘﺎی ﻫﻤﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳـﺖ ﻣﻘﺎﻣـﺎت ﺳـﻌﻮدی ﺑـﻮد ﯾﮑﯽ از ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان در آن ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ اﯾﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن را در آن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد ﯾﻤﻦ اﺳﺖ. و ﻧﮕﺎه ﻣﺘﻔﺎوت اﯾـﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﺣﻮﺛﯽ ﺑﺎﻋﺚ واﮐﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت اﯾﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮐﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺧﻮد را ﺣﺎﻣﯽ دوﻟﺖ ﯾﻤﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﺣﻮﺛﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﺪ. و از آن ﺑﺮ اﯾﺮان ﺧﻮد را ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺣﻮﺛﯿﺎن ﻣﯽ داﻧﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼـﺎرﭼﻮب ﻧﻈـﺮی ﺳـﺎزه اﻧﮕـﺎری ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳـﯽ ﻧﻘـﺶ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﺎدی و اﻧﮕـﺎره ﻫـﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی دﺧﯿﻞ در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ اﯾﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن در ﯾﻤﻦ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ. اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﻟﮕـﻮی ﺣﻤﺎﯾـﺖ از ﻣﺤـﺮوﻣﯿﻦ در اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺧﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎی ﺷﯿﻌﯽ از ﺣﻮﺛﯿﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن دﻓﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﺑﺎل دﯾﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺰب اﷲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﯾﻤﻦ و ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﺮزﻫﺎی ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ. از ﻃﺮف دﯾﮕـﺮ ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﻤﻦ ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﯾﺮان اﺳﺖ، ﻣﺒﺎرزه ﺷﺪﯾﺪی ﻋﻠﯿﻪ ﺣﻮﺛﯿﺎن در ﯾﻤﻦ ﺷﺮوع ﮐﺮده اﺳﺖ.

It can be said that the Islamic Revolution of Iran in 1978 and the perspective it adopted of Islam, Shiism and international relations, as well as its characterization as the leader in the fight against the hegemonic system were perceived a threat by the Saudi officials as they considered the Revolution a challenge to the interests of the Sunni states of the region. Thus, they had it on agenda to eliminate this risk at any way. The Persian Gulf Cooperation Council and assistance with Iraq in its war against Iran were in accordance with this policy. A point of evident conflict between the policies of the two states is Yemen where the different views of Iran and Saudi Arabia to Houthi Shiite movement have led to different reactions. Saudi Arabia has characterized itself as a support to the Yemeni government against the Houthis whereas Iran has committed itself to support the Houthis. Built on the theoretical framework of constructivism, this descriptive and analytic study investigates the role of materialistic factors, presuppositions and norms involved in the confrontation between policies of Iran and Saudi Arabia in Yemen.

اما نکته ای که بسیار حائز اهمیت است این است که با توجه به رسالت مبارزه جهانی با کفار که القاعده آن را مطرح میکند میبینیم که آمریکا همیشه از یمن به عنوان پایگاه امنی برای القاعده که دیگر کشورها را بی ثبات میکند نام میبرد میتوان گفت در این زمینه با متحد خود یعنی دولت سعودی اختلافاتی دارد. برخـی نظریه پردازان این مکتب نظیر جان لاک، ایمانوئل کانت و جان استوارت میل معتقدند هر یـک از انسان ها در زندگی خود آزاد بوده و معیار آنها برای آزادی، آسیب نرساندن به حـریم دیگـران است . ٥-٢ خواست اکثریت اما اینکه معیار قانون ، قرارداد و خواست مردم و اکثریت آنها باشد که در لیبرالیسم مـورد تأکیـد اسـت ، مسئله ای است که با اسلام اختلاف مبنایی دارد و یکی از وجوه عمده تقابل میان اسـلام و لیبرالیسـم را موجب می گردد. الهـی بـودن مشـروعیت حکومـت و انتصـابی بـودن آن بسیار متفاوت است با دموکراسی به عنوان یـک مفهـومی کـه معتقـد اسـت حـق حاکمیـت انسـان بـر سرنوشت خویش به خود او واگذار شده و لذا هیچ کس نمیتواند آن را نقض کند و تنها کسی حق دارد بر مردم حکومت کند که خود مردم به او وکالت حکومت داده باشند. در اندیشه اسلامی، گرچه تنها حـوزه حقـوق و روابـط اجتمـاعی افـراد اسـت کـه ضمانت اجرایی بیرونی داشته و مشمول قوانین و مقررات دولت است و لذا حوزه اعمال و رفتار شخصـی از بایدها و نبایدهای اجتماعی خارج است ، اما این گونه نیست که حوزه اخـلاق و قلمـرو شخصـی فقـط شامل حق ثابت انسان باشد، بلکه از حق خدا بر انسان و نیز ارزش هایی که نـزد خداونـد متعـال معتبـر است ، نیز سخن گفته می شود.