Abstract:
تعارض اجتنابآمیز دو اصل سرزمینی بودن حقوق مالکیت فکری و لامکان بودن اینترنت در مرحلۀ اجرا، تعیین قانون حاکم بر فعلی را که ادعای ناقض حق بودن آن شده تحت تأثیر خود قرار داده است، بهخصوص در بحث حق کپیرایت که ثبت در آن ملاک حمایت نیست، این امر به کمرنگ شدن اصل سرزمینیبودن در تعیین قانون حاکم منجر شده است. از طرف دیگر کنوانسیونهای بینالمللی و منطقهای که به بحث تعیین قانون حاکم بر دعاوی پرداختهاند، مربوط به نقض سنتی در محیط فیزیکیاندو ازاینرو بر پایۀ اصل سرزمینی بودن استوارند. در نتیجه در دعاوی نقض کپیرایت در محیط لامکان اینترنت، بهسبب مردد بودن اصل سرزمینی قابلیت اجرایی ندارند. به همین دلیل غالب کشورها ناگزیر به رجوع به قواعد کلی در تعیین قانون حاکماند. از آنجا که در حال حاضر رویۀ واحدی در بین کشورها وجود ندارد و قدر مسلم بهکارگیری راهحلهای انفرادی داخلی توسط کشورها به حل مسئله کمک نمیکند، این امر ضرورت یکسانسازی قوانین در جهت حفظ منافع طرفین دعوا را نمایان میسازد. ازاینرو این مقاله در جهت هموار کردن مسیر گذر از صلاحیت قانونی ناهماهنگ و پراکنده به سمت حمایت کپیرایت جامع و بینالمللی تدوین شده است.
The inevitable conflict between two principles، territoriality of Intellectual Property Law and Internet being placeless at the stage of enforcement، has affected the determination of the applicable law on an action claimed to be infringing; especially in Copyright for which registration is not a requirement. This situation has caused the principle of territoriality to become weak in determining the applicable law.
On the other hand، international and regional conventions، which discuss determining the applicable law، regard traditional infringement in a physical context; thus rely on the principle of territoriality. As a result، considering the uncertainty regarding territoriality، this principle cannot be applied in Copyright infringement cases in the placeless environment of Internet. So most countries are obliged to recourse toward general principles in order to determine the applicable law. Since there is no single procedure (approach) among countries of the world، and most definitely implementation of individual solution cannot help resolving the issue، it is most clear that the laws must become unified، in order to preserve the benefits of parties of a lawsuit. Therefore، this paper is put together in order to pave the path from an incoherent jurisdiction to an international and comprehensive Copyright protection.
Machine summary:
سیر این مقاله بدین ترتیب است که برای پیـدا کـردن راه حـل در تعیـین قـانون حـاکم در خصوص نقض کپی رایت در محیط اینترنتی ابتدا باید به سراغ قـوانین خـاص تـدوین شـده در زمینۀ مالکیت فکری رفت و با اثبات اینکه قـوانین خـاص در ایـن زمینـه در محـیط اینترنتـی جوابگو نیستند، از قوانین خاص به سمت قوانین عام تر یعنی قواعد کلی کنوانسیون ها رفـت و پس از نتیجه نگرفتن از کنوانسیون ها به قواعد کلی و نظریه های مطرح در بین الملل خـصوصی مراجعه کرد تا راه حل مطلوب حاصل شود.
برخی بر این عقیده اند کـه بند ٢ مادة ٥ تنها بیان کنندة اصل استقلال در حمایت از اموال فکری است و بر این مسئله اشاره دارد که بیگانگان نباید به صرف مقررات خاص حمایتی قانون ملی خـود مـورد تبعـیض قـرار گیرند و ازاین رو به اعتقاد این گروه ، این ماده بیش از آنکه قاعدة حل تعارض باشـد، قاعـده ای برای رفتار با بیگانگان است (٢٠٠١:١٣ ,Francois Dessemontet) و در رد نظر گروه اول بـه ایـن نکته اشاره کرده اند که این ماده به عنوان قاعدة حل تعارض در وضعیت تعـارض قـانون کـشور حمایت کننده با نظم عمومی یا تعارض با قانون کپی رایت آن کشور راه حلی پـیش بینـی نکـرده است (٨٢ :٢٠١٠ ,Raquel Xalabarder).