دقت پیش‌بینی رفتار هزینه‌ها در پیش‌بینی سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران Journal Article

آﮔﺎﻫﯽ از دورﻧﻤﺎی ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻗﺘﺼﺎدی واﺣﺪﻫﺎی ﺗﺠﺎری، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺑﺎﻟﻘﻮه و اﻋﺘﺒﺎردﻫﻨﺪﮔﺎن را در اﺧﺬ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻗﺘﺼﺎدی ﯾﺎری ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران بر ﻣﺒﻨﺎی ﺳﻮدﻫﺎی ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه انجام می‌گیرد. لذا دقت این پیش‌بینی‌ها اهمیت دارد. مطالعات اخیر نشان داده‌ که خطای پیش‌بینی هزینه‌ها از خطای پیش‌بینی فروش بیشتر بوده و تاثیر چشمگیری بر خطای پیش‌بینی سود دارد. طبق این تحقیقات، علت خطای پیش‌بینی هزینه‌ها عدم درک و توجه به اطلاعات رفتار هزینه می‌باشد. در تحقیق پیش‌رو با مطالعه اطلاعات 104 شرکت طی سال‌های 1393-1388، دقت پیش‌بینی رفتار هزینه‌ها توسط مدیران بررسی شد. در این راستا شرکت‌های دارای خطای پیش‌بینی فروش مساعد و نامساعد تفکیک و خطای پیش‌بینی سود شرکت‌هایی که قدرمطلق خطای پیش‌بینی فروش آنها معادل بود، با یکدیگر مقایسه گردید. در صورتی که خطای پیش‌بینی سود این شرکت‌ها تفاوت معناداری نداشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که مدیران در پیش‌بینی‌های خود به رفتار هزینه توجه دارند. نتایج آزمون‌های آماری t و من‌ویتنی نشان داد که مدیران تغییرپذیری هزینه‌های شرکت را به درستی پیش‌بینی نمی‌کنند؛ اما رفتار هزینه را در پیش‌بینی‌های خود لحاظ می‌کنند. تناسب خطای پیش‌بینی سود و خطای پیش‌بینی فروش بیانگر آن است که علت اصلی خطای پیش‌بینی سود، خطا در پیش‌بینی فروش است.

در صورتی که خطای پیش بینی سود این شرکت ها تفاوت معناداری نداشته باشد، میتوان نتیجه گرفت که مدیران در پیش بینیهای خود به رفتار هزینه توجه دارند. در برخی از تحقیقات دیگر نیز محققان به این نتیجه رسیده اند که مدیران و تحلیلگران رفتار هزینه ها و چسبندگی آن را درک کرده و در نظر میگیرند؛ اما برای نیل به اهداف تدوین شده در بودجه (نیل به سود هدف )، هزینه ها را کم تر از واقع پیش بینی میکنند؛ هرچند رسیدن به این پیش بینیها دشوار یا غیرممکن باشد (کنجی ٥، ٢٠١٣؛ ویس ، ٢٠١٠). کنجی (٢٠١٤)، در تحقیقی با عنوان "پیش بینیهای مدیریت "، اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در بورس ژاپن را طی سال های ١٩٩٧ تا ٢٠١٠ و با تمرکز بر ارتباط بین فروش و هزینه پیش بینی شده ، بررسی نمود و نشان داد که پیش بینی مدیران در مورد هزینه های آتی و بنابراین سود، خوش بینانه است . تحقیقات داخلی اسماعیل زاده و همکاران (١٣٩٣)، برای یک دوره شش ساله از ١٣٨٤ تا ١٣٩٠، ٨٤ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد مطالعه قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که توان مدل پیش بینی سود مبتنی بر تغییرپذیری هزینه و چسبندگی هزینه به صورت معناداری بیشتر از دیگر مدل های پیش بینی است . نتایج این پژوهش نیز نشان داد که خطای پیش بینی سود شرکت های دارای خطای پیش بینی فروش معادل ، یکسان است ؛ بنابراین میتوان گفت که صرف نظر از روند فروش ، مدیران هزینه ها را با خطای متقارن و سیستماتیک پیش بینی میکنند.