Abstract:
طنز یکی از مهمترین شیوههای بیان مفاهیم در گونههای ادب عامیانه است. همان گونه که طنز در ارزشگذاری هنر رسمی در پوشش خنده هدفهای جدی را دنبال میکند و قلمرو آن در مسائل اجتماعی بسیار گسترده است، در فرهنگ عامه نیز جدی و قابل تامل است. ادبیات عامیانه جنوب نیز بخشی از گنجینه ارزشمند فرهنگ عامه است که بازتاب شیوه زندگی، اندیشه، باورها وآداب و رسوم مردم جنوب است. این پژوهش میکوشد که زمینههای جامعهشناختی طنز و شگردهای ایجاد آن را در اشعار عامیانه جنوب بررسی کند. به منظور بررسی طنز در اشعار عامیانه جنوب، ابتدا شواهد شعری مورد نظر از منابع مکتوب استخراج شد. پس از دستهبندی به عناصر معنوی و مادی و نظام اجتماعی، نمونههایی برای جلوگیری از بسط کلام انتخاب شد. زمینههای اجتماعی طنز مطرحشده در اشعار عامیانه جنوب عبارت است از: شکایت و اعتراض، ستمستیزی، نظام اجتماعی، شرایط زندگی و ازدواج. طنز در اشعار عامیانه جنوب با شگردهای اغراق، مناظره، مقایسه، تهکم تشبیه به حیوان، تحقیر، طنز رفتاری و مهملگویی ایجاد میشود. طنز در اشعار عامیانه جنوب بهصورت طنز موقعیت، طنز آیینی و طنز گفتاری جلوه میکند.
Comic is one of the most important methods of expressing concepts in the colloquial literature. Since the comic follows very serious purposes in valuing the formal art and covering the laugh with having a widespread area in the social issues، it is serious and thinkable in the popular culture. Colloquial literature of South (provinces in Iran) is an invaluable part of popular culture that is the reflection of lifestyle، ideas، beliefs and ethics of this area. This research attempts to investigate the sociological backgrounds of comic and the techniques of its creation in the colloquial poems of south. In so doing، the intended poetic evidences were extracted from the written sources. After classifying them into the spiritual and materialistic elements and the social system، some sample were selected to avoid verbosity. The intended social comic backgrounds in the colloquial poems of south include the complaint and protest، oppression، social system، living conditions and marriage. Comic in the colloquial poems of south is created with exaggeration techniques، interview، comparison، metaphor of animals، underestimating، behavioral comic and blathering. Comic in the colloquial poems of south is manifested in the forms of situational comic، ethical comic and speech comic.
Machine summary:
جلوه هاي جامعه شناختي و شگرد طنز در اشعار عاميانۀ جنوب علي محمد مؤذني ١ علي حسن زاده ٢* (تاريخ دريافت : ٩٦/٤/٦، تاريخ پذيرش : ٩٦/١١/١) چکيده طنز يکي از مهم ترين شيوه هاي بيان مفاهيم در گونه هاي ادب عاميانه است .
همان گونه که طنز در ارزش گذاري هنر رسمي در پوشش خنده هدف هاي جدي را دنبال ميکند و قلمرو آن در مسائل اجتماعي بسيار گسترده است ، در فرهنگ عامه نيز جدي و قابل تأمل است .
اين پژوهش ميکوشد که زمينه هاي جامعه شناختي طنز و شگردهاي ايجاد آن را در اشعار عاميانۀ جنوب بررسي کند.
زمينه هاي اجتماعي طنز مطرح شده در اشعار عاميانۀ جنوب عبارت است از: شکايت و اعتراض ، ستم ستيزي، نظام اجتماعي، شرايط زندگي و ازدواج .
98 در اين تحقيق به بررسي طنز در اشعار عاميانۀ جنوب به منظور شناخت گونه هاي طنز و شگردهاي ايجاد آن در راستاي فرهنگ عامه و زمينه هاي جامعه شناختي آن ميپردازيم .
اين نوشتار بر آن است که گونه هاي طنز اشعار عاميانۀ جنوب را تفکيک کند و شگردهاي ايجاد طنز را با تأکيد بر فرهنگ عامه مشخص سازد.
در زمينۀ بررسي شگرد طنز و زمينه هاي جامعه شناختي آن در ادبيات عاميانۀ جنوب تاکنون تحقيقي صورت نگرفته است .
يکي از ويژگيهاي طنز اشعار عاميانۀ جنوب ، اعتراض زنان به وضعيت نظام اجتماعي حاکم بر جوامع بسته و روستايي است .