Abstract:
شکی نیست که یکی از مهارتهای اصلی زبان، مهارت خواندن است و استفاده از مطبوعات بهعنوان یک مرجع میتواند روشی برای تقویت مهارت خواندن باشد. استفاده از این رسانه به زبانآموز کمک میکند ضمن دست یافتن به دانش لازم و کسب مهارت در زبان مورد نظر، به اختلافات فرهنگی دو جامعهی زبانی مربوط نیز دست یابد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، سنجش ظرفیت این رسانه بهعنوان ابزاری آموزشی برای تدریس مهارت خواندن زبان فارسی به غیرفارسیزبانان است؛ به این منظور در این مقاله رابطهی پیچیدگی و درک متون مطبوعاتی را جهت سنجش درک خوانداری غیرفارسیزبانان بررسی میکنیم. ازاینرو بهطور تصادفی درمجموع 1500 جمله از روزنامههای پرخواننده (همشهری، جامجم و ایران) در یک دورهی دوماهه (از تاریخ پانزدهم تیرماه تا پانزدهم شهریورماه 1394) و از هر روزنامه بهطور مساوی 500 جمله در سه گروه اجتماعی، ورزشی و حوادث مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین بسامد، هر یک از الگوهای پیچیده نحوی در پیکره انتخابی بر اساس مدل کوئرک و همکاران (1985) دستهبندی شدند و سپس از نظر میزان دشواری نیز بر اساس فرضیه نقص ساختاری اشتین و همکاران (1984) مورد بررسی قرار گرفتند. در این فرضیه اشکال در درک جملههای مرکب توسط زبانآموزان غیرماهر به ضعف در درک نحوی نسبت داده میشود. نتایج نشان دهندهی رابطهای معنادار بین دشواری در درک جمله برحسب درجهی پیچیدگی الگوهای نحوی بهکار رفته در آن است. یافتههای این پژوهش همچنین نشان داد که متون مطبوعاتی فارسیزبان در بیشتر موارد به دلیل کاربرد زیاد جملههای مرکب و پیچیده، جابجایی ارکان جمله، کاربرد زیاد جملات مجهول و حذف سازهها نمیتوانند گزینهای مناسب برای تقویت مهارت خواندن و درک مفاهیم زبانآموزان بهحساب آیند.
Reading comprehension is one of the main language skills which could be expanded by making use of journalistic texts as learning materials. Through reading these texts, the learners could develop their language skills and in the meantime learn about the cultural differences between L1 and L2 communities. The present research explored the capacity of journalistic texts as instructional tools for teaching reading comprehension to non-Persian learners of Persian language. The study investigated the relationship between syntactic complexity and the comprehension of journalistic texts by learners of Persian. 1500 sentences were selected from three popular Iranian newspapers (i.e. Hamshahri, Iran and Jame-Jam) published over a two-months period. From each newspaper, 500 sentences were selected which belonged to social, sports and events categories. After determining the frequency of each syntactically complex pattern, they were classified in terms of Quirk et al.’s model (1985). The syntactic complexity of the patterns was also investigated based on Stein et al.’s (1984) Structural Deficit Hypothesis which asserts that syntactic complexity causes difficulty in understanding compound sentences. A significant relationship was observed between syntactic complexity and comprehension of compound sentences. It was concluded that in most cases, Persian newspaper articles cannot be used to expand reading comprehension in non-Persian learners of Persian since they make vast use of complex and compound sentences, displacement of sentence components, passive sentences and structure omission.
Machine summary:
پژوهش نامه های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان علمی پژوهشی سال پنجم شماره ی دوم ( پیاپی 12 پایز و زمستان 1395 ساخت هاي نحوي غالب در متون مطبوعاتي و تأثير آن ها بر درک مطلب خوانداري غيرفارسيزبانان 1 طاهره وحيديفردوسي دانش آموخته ي کارشناسي ارشد آموزش زبان فارسي به غير فارسيزبانان علي عليزاده دانشيار زبان شناسي- دانشگاه فردوسي مشهد عطيه کاميابيگل استاديار زبان شناسي- دانشگاه فردوسي مشهد چکيده شکي نيست که يکي از مهارت هاي اصلي زبان ، مهارت خواندن است و استفاده از مطبوعات به عنوان يک مرجع ميتواند روشي براي تقويت مهارت خواندن باشد.
يافته هاي اين پژوهش همچنين نشان داد که متون مطبوعاتي فارسي زبان در بيشتر موارد به دليل کاربرد زياد جمله هاي مرکب و پيچيده ، جابجايي ارکان جمله ، کاربرد زياد جملات مجهول و حذف سازه ها نميتوانند گزينه اي مناسب براي تقويت مهارت خواندن و درک مفاهيم زبان آموزان به حساب آيند.
به اين منظور در اين پژوهش ، سعي کرديم ضمن معرفي ساخت هاي پيچيده پربسامد نحوي در مطبوعات ايران ، ميزان تأثير متون مطبوعاتي را از منظر نحوي بر درک مطلب خوانداري فارسيآموزان نشان داده و مشخص سازيم ، مطبوعات ازجمله روزنامه هاي فارسي زبان تا چه اندازه مي توانند از نظر زباني قابليت استفاده در محيط کلاس را به عنوان يک منبع کمک آموزشي داشته باشند.
لذا بر پايه يافته هاي اين تحقيق ميتوان گفت که آگاهي نحوي ميتواند به عنوان شاخصي براي ميزان مهارت خواندن در نظر گرفته شود از طرف ديگر، نتايج اين پژوهش هم راستا با پژوهش ذوالفقاري (١٣٨٥) نيز ميباشد که به آسيب شناسي متون مطبوعاتي پرداخته و انحراف از معيار را در ساختارهاي زبان فارسي در سطوح مختلف زباني نشان داده است .